Państwowe zabytki architektury udostępnione do zwiedzania w Republice Czeskiej – analiza funkcjonowania

Abstrakt

Republika Czeska jest popularną destynacją turystyki kulturowej, która rozwija się w oparciu o wyjątkowo liczne zabytki architektury. Należą one do różnych podmiotów (państwo, stowarzyszenia, wspólnoty wyznaniowe, firmy i spółki, osoby prywatne), co przekłada się na sposób ich udostępniania. W niniejszym artykule skupiono się na funkcjonowaniu obiektów zabytkowych będących własnością państwa, tzn. pozostających w zarządzie Narodowego Urzędu ds. Zabytków, ministerstw, władz wojewódzkich, gminnych lub miejskich. Zostały prześledzone dane statystyczne dotyczące ruchu turystycznego w zabytkach i działalności kulturalnej z nimi związanej, a także przeanalizowana bardziej szczegółowo oferta turystyczna obiektów zarządzanych przez Narodowy Urząd ds. Zabytków. Na wybranych przykładach zostały pokazane najbardziej popularne formy udostępnienia obiektów i ciekawsze zmiany w tym zakresie w ostatnich latach, ze szczególnym uwzględnieniem okresu transformacji ustrojowej i najnowszych przekształceń wynikających ze zmian koncepcji w muzealnictwie i sposobach funkcjonowania obiektów kulturalnych. Zabytki państwowe pełnią kluczową rolę, jeśli chodzi o krajoznawczy ruch turystyczny w Republice Czeskiej, umacniając nawet nieznacznie swoją pozycję względem innych form własności. Wydłużany jest czas otwarcia budowli, tworzone są nowe oferty przybliżające dziedzictwo, coraz liczniejsze są próby odpowiedzi na potrzeby rodzin z dziećmi czy osób niepełnosprawnych.