Gnieźnieńskie Forum Ekspertów Turystyki Kulturowej Pytanie 92: Jak rewitalizacja miast w Polsce wpływa na turystykę kulturową?

Małgorzata Nieszczerzewska, Paweł Plichta

Abstrakt


Problem rewitalizacji polskich miast to przedmiot zainteresowań, eksploracji i rekomendacji specjalistów wielu dyscyplin. Praktyki rewitalizacji stanowią przedmiot analizy m.in. dla architektów, urbanistów, planistów przestrzennych, socjologów, psychologów środowiskowych, geografów czy badaczy eksplorujących zagadnienie turyzmu i podejmujących problematykę dziedzictwa kulturowego. Jak pisze Bartłomiej Kołsut „Pojęcie rewitalizacji w polskiej nauce i praktyce administracji publicznej ma bardzo nieostre granice. Jest stosowane w wielu różnych kontekstach, bardziej intuicyjnie niż z konkretną, precyzyjną intencją. Jest także utożsamiane z przynajmniej trzema określeniami anglojęzycznymi (revitalization, regereneration, renewal), które w literaturze zagranicznej są (lub przynajmniej próbują być) rozróżniane” [Kołsut 2017, s. 30].
W zaproszeniu do kolejnej dyskusji eksperckiej i wymiany stanowisk przedstawicieli środowisk akademickich, branży turystycznej, samorządów oraz organizacji i stowarzyszeń działających na rzecz i w interesie mieszkańców proponujemy podkreślić przede wszystkim hybrydową naturę tego zjawiska i zwrócić uwagę na następujące kwestie problematyczne: 1) rewitalizację jako element strategii i planów rozwoju miasta, 2) rolę szeroko definiowanej kultury w procesie rewitalizacji miast (rewitalizacja ujmowana jako wytworzenie nowych wzorów kulturowych i nowych tożsamości miejskich), 3) partycypację społeczną w procesach rewitalizacji (definiowanie interesariuszy rewitalizacji; namysł nad rewitalizacją prowadzony w świetle koncepcji tzw. „prawa do miasta”), 4) rewitalizacyjne konstruowanie scenografii dzielnicy (problem tzw. estetyzacji powierzchownej i stylingu miejskiego), 5) odnowę (recykling) miast w kontekście dziedzictwa kulturowego (znaczenie rewitalizacji w procesie ochrony i rozwoju wartości kulturowych i historycznych miast), 6) rewitalizacja a gentryfikacja (koncepcja gentryfikacji turystycznej i jej współczesne rozumienie: globalizacja, amerykanizacja czy może jednak turystyfikacja?), 7) reanimacja miast poprzez działania artystyczne i aktywizm miejski (taktyczny
Turystyka Kulturowa nr 5 (116) wrzesień–październik 2020 www.turystykakulturowa.org
305
wymiar rewitalizacji, odnowa miast jako miejsco-twórczość), 8) dekontekstualizacja i rekontekstualizacja architektury (kwestia ruinizacji architektury i sposoby jej „ponownego użycia”), czy wreszcie 9) rewitalizacja jako projekt kulturowy (różnorodność kształtujących rewitalizację podejść i interesów; rewitalizacja jako „dyskurs eksponujący”) [zob. np. Lorens 2010; Kaźmierczak i in. 2011; Wojnarowska 2011; Zimpel 2013; Dziewulska i in. 2015; Trzepacz 2017; Nieszczerzewska 2018a-b].
Mając w pamięci powyższe zagadnienia oraz wiele dokonanych i trwających przedsięwzięć rewitalizacyjnych w Polsce – niektóre z nich jak: Lubiąż, Malbork, Wałbrzych, czy Zamość, a także regiony poprzemysłowe były przedmiotem artykułów naukowych lub omówień recenzyjnych w czasopiśmie „Turystyka Kulturowa” [por. Wyrzykowska 2020; Lisowska 2016; Stefanowska, Malec 2015; Panfil 2017; Kowalska 2019; Kruczek 2019; Pokojska 2017; Libor, Nowalska-Kapuścik 2014] – pytamy: jaki wpływ ma rewitalizacja na doświadczenia krajowych i zagranicznych turystów w polskich miastach? Czy zjawisko to zgodnie z deklaratywnymi definicjami wywiera jedynie pozytywne efekty? Jaki potencjał autentycznych elementów dziedzictwa paradoksalnie ulega unicestwieniu w wyniku często nieudanych projektów rewitalizacyjnych? Czy zmiany architektoniczne rzeczywiście zwiększają zainteresowanie konkretnymi produktami i ofertami turystycznymi? Jakie dobre praktyki można wskazać w perspektywie turystyki kulturowej w kolejnych planach i projektach rewitalizacyjnych?
Podsumowując, jak rewitalizacja miast w Polsce wpływa na turystykę kulturową?


Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Adelaja S., Shaw J., Beyea W., McKeown J. D. C., 2010, Renewable energy potential on brown field sites: A case study of Michigan, Energy Policy, Vol. 38, No. 11, s. 7021-7030

Ashworth G., 2002, Holocaust tourism: The experience of Kraków-Kazimierz, „International Research in Geographical and Environmental Education”, Vol. 11, No. 4, s. 363-367

Banaszkiewicz M., 2018, Turystyka w miejscach kłopotliwego dziedzictwa, Kraków Banaszkiewicz M., Semik Z., 2019, Schrony w Nowej Hucie jako kłopotliwe dziedzictwo: pomiędzy edukacją a rozrywką, „Tourism/Turyzm”, Vol. 29, nr 1, s. 7-15

Bardzińska-Bonenberg T., 2012, O gentryfikacji zabytkowych rejonów w Poznaniu, „Architektura. Czasopismo Techniczne Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej”, nr 1, s. 41-52

Beer M., Rybár R., Kaľavský M., 2018, Renewable energy sources as an attractive element of industrial tourism, „Current Issues in Tourism”, Vol. 21, No. 18, s. 2139-2151

Bilynets I., Cvelbar L. K., Dolnicar S., 2020, ACTIONS SPEAK LOUDER THAN WORDS – Publicly visible environmentally sustainable initiatives improve organic destination image, SocArXiv, https://doi.org/10.31235/osf.io/vxm29

Buczkowska K., 2011, Kim są polscy turyści kulturowi na Starym Rynku w Poznaniu? Prezentacja profilu na podstawie badań ATLAS, [w:] A. Mikos von Rohrscheidt, (red.), Obcy w Poznaniu: Historyczna metropolia jako ośrodek turystyki kulturowej, Poznań–Kraków, s. 94-109

Buryan P., 2014a, Nowe oblicza miast jako element miejskiej turystyki kulturowej na przykładzie azjatyckich tygrysów i innych azjatyckich metropolii, „Turystyka Kulturowa”, nr 4, s. 41-57

Buryan P., 2014b, Gnieźnieńskie Forum Ekspertów Turystyki Kulturowej: Projekty inwestycyjne, jako czynnik przyciągający turystów, „Turystyka Kulturowa”, nr 5, s. 111-117

Chodkowska-Miszczuk J., 2016, Odnawialne źródła energii w rozwoju turystyki na obszarach chronionych w Polsce na przykładzie ośrodka turystyki religijnej w Kodniu, „Studia Ecologiae et Bioethicae”, Vol. 2, s. 9-31

Chodkowska-Miszczuk J., Ryszkowska B., 2020, Educational Tourist Route based on renewable energy sources as a manifestation of sustainable tourism idea, „Geography and Tourism” [w druku]

Ciesiółka P., 2010, Zjawisko gentryfikacji na obszarach Miejskiego Programu Rewitalizacji dla Miasta Poznania, [w:] E. Grzelak-Kostulska, B. Hołowiecka, (red.), Zmiany obszarów miejskich i wiejskich w świetle wybranych analiz demograficznych i funkcjonalno-przestrzennych, Toruń

Ciesiółka P., 2017, Rewitalizacja w polityce rozwoju kraju, „Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna”, Poznań, nr 39, s. 9-28

Ciesiółka P., 2019, Systemy monitorowania rewitalizacji w gminach województwa wielkopolskiego, „Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna”, Poznań, nr 48, s. 23-39

Corbin A., 1998, We władzy wstrętu. Społeczna historia poznania przez węch. Od odrazy do snu ekologicznego, Warszawa

Czyżewski K. i in. (red.), 2020, Alert Kultura. Krajobraz miast historycznych, Think Thank Open eyes economy summit – Alerty Eksperckie, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie Danae, 2020, Raport z badania opinii turystów odwiedzających Warszawę w 2019 roku

Drozda Ł., 2017, Uszlachetniając przestrzeń. Jak działa gentryfikacja i jak się ją mierzy, Warszawa

Dudek-Mańkowska S., Grochowski M., 2019, From creative industries to creative place

brand: some reflections on city branding in Poland „Place Bra nding and Public

Diplomacy” nr 15

Dziewulska A. i in. (red.), 2015, Rewitalizacja a kultura przestrzeni. Sytuacje i wzorce, Warszawa

Frantál B., Urbánková R., 2014, Energy tourism: An emerging field of study, „Current Issues in Tourism”, Vol. 20, No. 13, s. 1395-1412

Frydryczak B., 2011, Historyczne formy waloryzacji ruin, „Studia Europaea Gnesnensia”, nr 3, s. 175-194

Gorzelak G. i in., 2010, Od animacji do rewitalizacji społecznej dialog perspektyw

i doświadczeń Centrum Projektów Europejskich, Warszawa

GUS [Główny Urząd Statystyczny], 2019, Zeszyt metodologiczny. Rewitalizacja w gminie, Wrocław

Gutowska-Adamczyk M., Orzeszyna M., 2012, Paryż. Miasto sztuki i miłości w czasach Belle Èpoque, Warszawa

Jachowska J., 2014, Łazarz – o społecznych skutkach gentryfikacji, [w:] K. Derejski, J. Kubera, S. Lisiecki, R. Macyra, (red.), Nowe życie w mieście? Dylematy rewitalizacji, Poznań

Jadach-Sepioło A. (red.), 2018, Gminy – program rewitalizacji. Praktyczny poradnik dla mieszkańców i władz lokalnych, Warszawa

Jałowiecki B., Szczepański M., 2006, Miasto i przestrzeń w perspektywie socjologicznej, Warszawa

Jarczewski W., Kołaczkowska A., 2019, Raport o stanie polskich miast. Rewitalizacja, Obserwatorium Polityki Miejskiej IRMiR, Warszawa–Kraków

Kasprzak K., Raszka B., 2017, Remediacja, restytucja, retardacja i zrównoważony rozwój – analiza krytyczna. Esej, [w:] G. Malina (red.), Remediacja, rekultywacja i rewitalizacja, Poznań, s. 39-66

Kaźmierczak B. i in., 2011, Oceny rewitalizacji. Studium zmian na poznańskiej Śródce, Poznań

Kędziora Ł., 2009, Organizacja miejskich tras turystycznych Nowego Orleanu jako przykład lokalnej oferty turystyki kulturowej, „Turystyka Kulturowa”, nr 11, s. 4-18

Klingmann A., 2007, Brandscapes: Architecture in Experience Econ omy Massachus etts

London

Knap P., 2007, „Sylweta zapowiadała się tak korzystnie…”. Kontrowersje wokół odbudowy szczecińskiego Starego Miasta (1945-1970), „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej”, nr 3, s. 74-81

Kodym-Kozaczko G., 2013, Wstęp, [w:] H. Marcinkowski, W. Milewski, E. Pawłowicz, R. Pawuła-Piwowarczyk, Z. Skupniewicz, L. Wejchert, Projekt – Miasto. Wspomnienia poznańskich architektów 1945-2005, Poznań, s. 12-18

Kołsut B., 2017, Główne problemy i wyzwania rewitalizacji miast w Polsce, „Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna”, nr 39, s. 29-46

Kowalska N., 2019, Wioski tematyczne jako przykład innowacji w turystyce na terenie pogórniczym, „Turystyka Kulturowa”, nr 4, s. 7-19

Kruczek Z., 2019, Rola turystyki w zachowaniu dziedzictwa przemysłu naftowego w Polskich Karpatach, „Turystyka Kulturowa”, nr 3, s. 33-52

Kruczek Z., Walas B., Chromy J., 2019: Od euforii do irytacji. Analiza postaw mieszkańców Krakowa, hotelarzy i restauratorów wobec dalszego rozwoju turystyki, [w:] M. Zowisło, J. Kosiewicz, (red.), Sport i turystyka w perspektywie nauk społecznych: tradycja i współczesność, Kraków, s. 287-298

Le Gallou A., 2018, From urban exploration to ruin tourism: a geographical analysis of contemporary ruins as new frontiers for urban tourism, „International Journal of Tourism Cities”, Vol. 4, No. 2, s. 245-260

Leszczyński M., Kadłubowski J., 2016, Ustawa o rewitalizacji. Praktyczny komentarz, Warszawa

Lewandowska A., Chodkowska-Miszczuk, J., 2019, Zrównoważona turystyka miejska jako nowe, niezbędne podejście do rozwoju turystyki kulturowej: przykład Torunia, „Turystyka Kulturowa”, nr 5, s. 99-120

Lewandowski P., 2011a, Budowy, odbudowy, sentymenty, resentymenty, „Czas Kultury”, nr 6, s. 14-21

Lewandowski P., 2011b., Z dziejów pewnej odbudowy, „Czas Kultury”, nr 6, s. 60-66

Libor G., Nowalska-Kapuścik D., 2014, Regiony poprzemysłowe jako trend i atrakcja turystyczna na przykładzie województwa śląskiego i Południowej Walii, „Turystyka Kulturowa”, nr 8, s. 20-32

Lisowska A., 2016, Stara Kopalnia Centrum Nauki i Sztuki w Wałbrzychu – przykład rewitalizacji obiektów poprzemysłowych na cele kulturowe, „Turystyka Kulturowa”, nr 4, s. 6-20

Lisowska A., Ochmański A., 2016, Rewitalizacja a rozwój społeczno-gospodarczy miast (wybrane przykłady), „Studia Miejskie”, nr 23, s. 117-140

Lorens P., 2010, Rewitalizacja miast. Planowanie i realizacja, Gdańsk

Loures L., Panagopoulos T., Burley J. B., 2016, Assessing user preferences on post-industrial redevelopment, „Environment and Planning B-Planning & Design”, Vol. 43, No. 5, s. 871-892

Maćków W., Zimpel J., 2014, Rewitalizacja dzielnicy [ E. Rewers ( Kulturowe studia

miejskie Narodowe Centrum Kultury, Warszawa

Marciniak P., 2011, Architektura szczęścia, czyli krótka historia polskiego „gargamela”, „Czas Kultury”, nr 6, s. 44-51

Martinat S., Navratil J., Hollander J. B., Trojan J., Klapka P., Klusacek P., Kalok D., 2018, Re-reuse of regenerated brownfields: Lessons from an Eastern European post-industrial city, „Journal of Cleaner Production”, Vol. 188, s. 536-545

Masierek E., Szajerska A., 2020, Kreowanie przestrzeni sąsiedzkich w obszarach rewitalizacji na przykładzie Włocławka, „Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna”, Poznań, nr 49, s. 113-156

Mikos von Rohrscheidt A., 2010, Turystyka kulturowa. Fenomen, potencjał, perspektywy, Poznań

Mikos von Rohrscheidt A., 2011, Potencjał turystyczno-kulturowy Poznania i okolic, [w:] A. Mikos von Rohrscheidt, (red.), Obcy w Poznaniu: Historyczna metropolia jako ośrodek turystyki kulturowej, Poznań–Kraków, s. 77-93

Mikos von Rohrscheidt A., 2014, Współczesne przewodnictwo miejskie. Metodyka i organizacja interpretacji dziedzictwa, Kraków–Poznań

Mikos von Rohrscheidt A., 2020, Zarządzanie w turystyce kulturowej, t. I: Konteksty, koncepcje, strategie, Poznań

Milewski W., 2013, Twarda ręka rynku 1990-2005. Zamek Królewski, [w:] H. Marcinkowski, W. Milewski, E. Pawłowicz, R. Pawuła-Piwowarczyk, Z. Skupniewicz, L. Wejchert, Projekt – Miasto. Wspomnienia poznańskich architektów 1945-2005, Poznań, s. 322-323

Moroń K., Szlachta A., Lutogniewska E., Kopańska A., Skrabut A., Skrzypiec A., Ćmiel A., Piotrowska A., Waliczak D., 2016, Proste kroki do rewitalizacji – przewodnik, Mikołów

Naifeh S., Smith G.W., 2015, Van Gogh. Życie, Warszawa

Nieszczerzewska M., 2018a, Ruinologie. Kontekstualizacje pozostałości architektury, Poznań

Nieszczerzewska M., 2018b, Ruiny, pozostałości, zgliszcza i miasto. Przypadek Kostrzyna nad Odrą, [w:] E. Kledzik, M. Michalski, M. Praczyk, (red.), „Ziemie Odzyskane”. W poszukiwaniu nowych narracji, Poznań, s. 305-327

Niezgoda A., 2013: Turystyka doświadczeń – dawna czy nowa forma turystyki?, [w:] R. Wiluś, J. Wojciechowska, (red.), Nowe-stare formy turystyki w przestrzeni. Warsztaty z Geografii Turyzmu, t. 3, Łódź, s. 37-47

Nowacki M., Zmyślony P., 2011a, The Perception of City Image by Organized Groups of Visitors, „Ekonomika a spoločnost’ – the Journal of Economics and Social Research”, Vol. 12, No. 2, s. 174-182

Nowacki M., Zmyślony P., 2011b, The Measurement of City Image: Urban Tourism Market Segmentation, „Current Issues of Tourism Research”, Vol. 1, No. 1, s. 10-18

Nowak M., 2013: Niezrealizowana rewitalizacja jako niedoskonała gentryfikacja. Analiza procesu ożywiania poznańskiej Śródki, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”, nr 3, s. 229-250

Panfil R., 2017, Rec. Kościół Najświętszej Marii Panny na Zamku Wysokim w Malborku. Dzieje, wystrój, konserwacja, red. Janusz Hochleitner i Mariusz Mierzwiński, Malbork 2016, „Turystyka Kulturowa”, nr 3, s. 148-153

Pasqualetti M. J., 2011, Social Barriers To Renewable Energy Landscapes, „The Geographical Review”, Vol. 101, No. 2, s. 201-223

Piechowicz M., 2011, Francuzi jako turyści w Poznaniu, [w:] A. Mikos von Rohrscheidt, (red.), Obcy w Poznaniu: Historyczna metropolia jako ośrodek turystyki kulturowej, Poznań–Kraków, s. 265-273

Pokojska W., 2017, Szlaki kultury industrialnej jako element procesu rewitalizacji obszarów poprzemysłowych, „Turystyka Kulturowa”, nr 4, s. 30-41

Prinsloo F. C., 2015, The impact of renewable energy structures on tourism, Impact of renewable energy structures on tourism. Research Report, University of Stellenbosch

Raszka B., Kalbarczyk E., Kasprzak K., Kalbarczyk R., 2016, Ochrona i zarządzanie krajobrazem kulturowym, Wrocław

Raszka B., Kasprzak K., 2015, Metodologiczne aspekty rewitalizacji i rekultywacji w kontekście planowania przestrzennego – Esej, [w:] G. Malina (red.), Remediacja, rekultywacja i rewitalizacja, Poznań, s. 83-99

Ratkowska P., 2011, Turyści anglojęzyczni w Poznaniu, [w:] A. Mikos von Rohrscheidt, (red.), Obcy w Poznaniu: Historyczna metropolia jako ośrodek turystyki kulturowej, Poznań–Kraków, s. 265-273

Rogatka K., Starczewski T., Biegańska J., 2018, Ekorewitalizacja innowacyjnym sposobem zagospodarowania przestrzeni, „Acta Scientiarum Polonorum Administratio Locorum”, Vol. 17, No. 4, s. 401-409

Scott N., Cooper C., 2010, Innovation for sustainable urban tourism: Some thoughts on best practice, „Revista de Administração Pública”, Vol. 44, No. 5, s. 1171-1190

Skoczylas Ł., 2014, Pamięć społeczna miasta – jej liderzy i odbiorcy, t. 8, Warszawa

Smith L., 2006, Uses of Heritage, London-New York

Smith M., Hall D., 2006, Enlargement implications for European tourism, [w:] D. Hall, M. Smith, B. Marciszewska, (red.), Tourism in the new Europe: The challenges and opportunities of EU enlargement, CABI, Wallingford, s. 32-43

Springer F., 2017, Źle urodzone. Reportaże o architekturze PRL-u, Kraków

Springer F., 2020, 13 pięter, Kraków Stefanowska A., Malec K., 2015, Wpływ rewitalizacji na atrakcyjność turystyczno-rekreacyjną obszaru na przykładzie Zamościa, „Turystyka Kulturowa”, nr 8, s. 6-19

Stiepanow B., 2013, Pamięć o utopii. Carycyno między przeciągającą się budową i force majeure, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Prace Kulturoznawcze”, nr 15, s. 341-348

Stryjakiewicz T., 2010, Krajobraz antropogeniczny, przestrzenie kreatywne a turystyka, „Krajobraz a Turystyka. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego”, nr 14, s. 52-62

Szymańska D., Korolko M., Chodkowska-Miszczuk J., Lewandowska A., 2017, Biogospodarka w miastach, Toruń

Trzepacz P., (red.), 2017, Rewitalizacja miast. Teoria, narzędzia, doświadczenia, Kraków

Uchwała 2011, Uchwała Nr 239 Rady Ministrów z dnia 13 grudnia 2011 r. w sprawie przyjęcia Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030, M. P. z 2012 r. poz. 252

Uchwała 2015, Uchwała Nr 198 Rady Ministrów z dnia 20 października 2015 r. w sprawie przyjęcia Krajowej Polityki Miejskiej, M. P. poz. 1235

Uchwała 2017, Uchwała Nr 8 Rady Ministrów z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie przyjęcia Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju do roku 2020 (z perspektywą 2030 r.), M. P. poz. 260

Uchwała 2019, Uchwała Nr 102 Rady Ministrów z dnia 17 wrześnie 2019 r. w sprawie przyjęcia „Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego 2030”, M.P. poz. 1060

Ustawa 1990, Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, Dz. U. z 2020 r. poz. 713, tj. z późn. zm

Ustawa 2001, Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, Dz. U. z 2020 r. poz. 1219, tj. z późn. zm

Ustawa 2003, Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, Dz. U. z 2020 r. poz. 293, tj. z późn. zm

Ustawa 2009, Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, Dz. U. z 2019 r. poz. 869, tj. z późn. zm

Ustawa

, Ustawa o rewitalizacji z dnia 9 października 2015 roku

Ustawa 2015, Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji, Dz. U. z 2020 r. poz. 803, tj. z późn. zm

Wasilewski M., 2011, Nasza zamkomania, „Czas Kultury”, nr 6, s. 22-29

Wieczorkiewicz A. 2012, Apetyt turysty. O doświadczaniu świata w podróży, Kraków

Wojnarowska A., 2011, Rewitalizacja zdegradowanych obszarów miejskich. Przykłady praktyczne, Łódź

Wyrzykowska A., 2020, Koncepcja rewitalizacji i aktywizacji turystycznej pocysterskiego zespołu klasztornego w Lubiążu w kontekście teorii interpretacji dziedzictwa Freemana Tildena, „Turystyka Kulturowa”, nr 3, s. 195-213

Zimpel J., 2013, Rewitalizacja miast. Projekt kulturowy, Poznań

Zola E., 1956, Zdobycz, przeł. K. Dolatowska, Warszawa

Zola E., 1998, Wszystko dla pań, przeł. Z. Matuszewicz, Warszawa

Zukin S., 2010, Naked City. The D eath and Life of A uthentic Urban Places Oxford

Żelichowski R., 2002, Lindleyowie. Dzieje inżynierskiego rodu, Warszawa

Borkowski K., 2019, Ruch turystyczny w Krakowie w 2018 roku, „Monografika”, t. 2, nr 1, Badanie ruchu turystycznego w Krakowie 2018, Małopolska Organizacja Turystyczna, Kraków, [online:] http://www.mot.krakow.pl/media/badanie-ruchu-turystycznego/raport-brt-2018-krakow.pdf, 19.10.2020

Brzozowy A i in. (red.), 2016, Ludzie Przestrzeń Zmiana. Dobre praktyki w rewitalizacji polskich miast, Ministerstwo Rozwoju, Warszawa, [online:]http://obserwatorium.miasta.pl/wp-content/uploads /2016/08/dobre_praktyjki_rewitalizacja.pdf, 21.10.2020

Bydgoski Festiwal Wodny Ster na Bydgoszcz, [online:] www.sternabydgoszcz.pl, 21.10.2020

Campanella T. J., 2017, Mapping the Edison Bulbs of Brooklyn, [online:] https://www.bloomberg.com/ news/articles/2017-10-24/mapping-brooklyn-s-gentrification-via-edison-bulbs, 23.10.2020

EC1 Łódź, 2020, Miasto Kultury w Łodzi, [online:] https://ec1lodz.pl/, 1.10.2020

Exploseum, [online:] www.exploseum.pl, 21.10.2020

Gołębiewski J. I., 2016, Perspektywy rewitalizacji Międzyodrza w Szczecinie przy zastosowaniu tymczasowych interwencji przestrzennych, praca doktorska opracowana na Wydziale Budownictwa i Architektury Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie w Katedrze Historii i Teorii Architektury (promotor: prof. dr hab. inż. arch. Zbigniew Paszkowski), Szczecin, [w:] Obserwatorium Polityki Miejskiej, Instytut Rozwoju Miast i Regionów, [online:] http://obserwatorium.miasta.pl/wp-content/uploads/2016/09/000220067.com_.pdf, 15.10.2020

Miejska Pracownia Urbanistyczna, 2000, Program przywrócenia miastu rzeki Brdy, Bydgoszcz, [online:] https://www.mpu.bydgoszcz.pl/wp-content/uploads/2019/05/program_przywr_brdy. pdf, 21.10.2020

Muzeum Kanału Bydgoskiego, [online:] www.kanalbydgoski.pl, 21.10.2020

Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego, [online:] www.muzeum.bydgoszcz.pl, 21.10.2020

NIK [Najwyższa Izba Kontroli], 2016, Informacja o wynikach kontroli. Rewitalizacja zdegradowanych obszarów miast, Warszawa, (KIN.410.006.002015; nr ewid. 153/2016/P/15/037/KIN), [online:] https://www.nik.gov.pl/kontrole/wyniki-kontroli-nik/pobierz,kin~p_15_037_20160225093636 1456392996~01,typ,kk.pdf, 15.10.2020

NIK [Najwyższa Izba Kontroli], 2019, Informacja o wynikach kontroli. Przygotowanie i realizacja programów rewitalizacji w województwie podkarpackim, Warszawa, (LRZ.430.004.2013; nr ewid. 148/2019/P/18/097/LRZ), [online:] https://www.nik.gov.pl/kontrole/wyniki-kontroli-nik/ pobierz,Informacja-148-2019-P-18-097-LRZ,typ,kk.pdf, 15.10.2020

Projekt Centrum, [online:] www.projektcentrum.pl, 24.10.2020

Ratajczak M., 2018, Zamek w Puszczy Noteckiej nie będzie hotelem, a „małym tajemniczym miasteczkiem”. Dotarliśmy do projektanta budowli, [w:] Money.pl, 12.07, [online:] https://www.money.pl/gospodarka/wiadomosci/artykul/zamek-w-puszczy-noteckiej-architekt, 188,0,2410940.html, 15.10.2020

Szlak Wody Przemysłu i Rzemiosła TeH2O, [online:] www.ludzieitechnika.pl, 21.10.2020

UMP [Urząd Miasta Poznania], 2015, Umowa społeczna na Starym Mieście, 20.07, [online:] https://www.poznan.pl/mim/bm/news/osiedla,c,13/umowa-spoleczna-na-starym-miescie,8371 0.html, 24.10.2020

UNWTO World Tourism Organization, 2019, International Tourism Highlights 2019 Edition, [online:] https://www.e-unwto.org/doi/pdf/10.18111/9789284421152, 25.10.2020

Wroński S. i in., 2006, Pr ogram Rewitalizacji i Rozwoju Bydgoskiego Węzła Wodnego

Miejska Pracownia Urbanistyczna, Bydg oszcz, [

https:https://www.mpu.bydgoszc z.pl/pliki/bww.pdf 21.10.2020

Wytyczne 2016, Wytyczne w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata 2014-2020, Minister Rozwoju, Warszawa [MR/H 2014-2020/20(2)08/2016], [online:] https://www.fundusze europejskie.gov.pl/media/23916/Wytyczne_dot_rewitalizacji_po_aktualizacji-zatwierdzone020 82016clear.pdf, 15.10.2020

Zamek Królewski 2017, Zamek Królewski w Poznaniu – nowy zabytek czy nowotwór?, [w:] Odbudowa Rekonstrukcją Pogania – blog, [online:] https://odbudowarekonstrukcjapogania.wordpres.com/ 2017/03/26/zamek-krolewski-w-poznaniu-nowy-zabytek-czy-nowotwor, 15.10.2020

Zasady 2016, Zasady programowanie i wsparcia rewitalizacji w ramach Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020 (WRPO 2014+), Samorząd Województwa Wielkopolskiego, Poznań (Uchwała Zarządu Województwa Wielkopolskiego nr 2718/2016 z 6.10.2016), [online:] https://wrpo.wielkopolskie.pl/system/file_resources/ attachments/000/004/063/original/Zasady_programowania_i_wsparcia_rewitalizacji_w_ramach_WRPO_2014__.pdf?1475840252, 15.10.2020

Żółciak T., 2014, Beton zalewa Polskę. Jak „upiększa” się rynki w miastach, „Gazeta Prawna”, 31.07, [online:] https://serwisy.gazetaprawna/pl.samorzad/artykuly/813338.beton-zalewa-polske-jak-upieksza-się-rynki-w-miastach.html, 15.10.2020


Odniesienia

  • Obecnie brak jakichkolwiek odniesień.


Copyright (c) 2020 Małgorzata Nieszczerzewska, Paweł Plichta


Copyright ©  Turystyka Kulturowa 2008-2024. ISSN 1689-4642