Góralszczyzna na sprzedaż – o autentyfikacji przestrzeni turystycznych na Podhalu

Maria Zuzanna Małanicz-Przybylska

Abstrakt


Podhale to jeden z najtłumniej odwiedzanych przez turystów regionów Polski. Goście przyjeżdżają tam już od XIX wieku, a gospodarze bacznie im się przyglądają i starają się wychodzić naprzeciw zakładanym oczekiwaniom turystów, dostosowując do nich lokalną infrastrukturę, obiekty sportowe, bazę noclegową, gastronomiczną itd. Część tych zabiegów
w sposób jednoznaczny sięga do zasobów „góralszczyzny”. Celowe kreowanie przestrzeni turystycznych [MacCannell 2002] nosi znamiona działań o charakterze autentyfikacyjnym [Cohen, Cohen 2012], które opierają się przede wszystkim na gorącym pojmowaniu autentyczności [Selwyn 1996]. Turystyczne zarządzenie „kulturą góralską” ma nie tylko ekonomiczny wymiar, staje się ono zarazem elementem odgrywania własnej tożsamości, co jest doskonałym przykładem aktywnego wytwarzania dziedzictwa [Harrison 2013]. Na podstawie materiałów z etnograficznych badań terenowych prowadzonych na Podhalu w latach 2011-2016 i od 2021 do teraz, odwołując się do trzech wybranych przykładów kreowania przestrzeni góralskiej dla turystów, staram się pokazać, jak ów proces wytwarzania dziedzictwa działa.


Słowa kluczowe


Podhale; turystyka; autentyczność; dziedzictwo niematerialne; dziedzictwo; górale

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Arsoba B., 2004, Tytus Chałubiński i Zakopiański Ślub Jego Potomków, „Niedziela”, nr 51, http://www.niedziela.pl/artykul/35966/nd/Tytus-Chalubinski-i-Zakopianski-Slub-Jego, [29.06.2022]

Ashworth G.J., 2002, Paradygmaty i paradoksy planowania przeszłości [w:] Europa Środkowa - nowy wymiar dziedzictwa, pod red. J. Purchli, Międzynarodowe Centrum Kultury, Kraków 2002

Bendix R., 1997, In Search Of Authenticity: The Formation Of Folklore Studies, University Of Wisconsin Press, Wisconsin

Bendix R., 2021, Life Itself An Essay On The Sensory And The (Potential) End Of Heritage Making, „Traditiones” 50/1, s. 43-51

Ceklarz K. 2018, Góralszczyzna na sprzedaż : komercjalizacja tradycji widoczna w krajobrazie Podhala, „Małopolska“ t. XX, s. 227-243

Cohen E., Cohen S.A., 2012, Authentication: Hot and Cool, „Annals of Tourism Research”, 39 (3), s.1295-1314

Cooley T., 2005, Making Music in the Polish Tatras, Indiana University Press, Blumington–Indianapolis

Długołęcka L., Pinkwart M., 1992, Muzyka i Tatry, Kraj, Warszawa–Kraków

Harrison R., 2013, Heritage as social action [in:] Heritage: Critical Approaches, Routledge, Londyn, s. 240-276

Hastrup K., 2006, O ugruntowywaniu się światów – podstawy empiryczne antropologii, przeł. M. Bucholc [w:] Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej. Kontynuacje, red. M. Kempny,

E. Nowicka, WUW, Warszawa, s. 87–99

Ingold T., Kurttila T., 2000, Perceiving the Environment in Finnish Lapland, „Body and Society” 6(34), s. 183–196

Kirshenblatt-Gimblett B., 2011, Od etnologii do dziedzictwa. Rola muzeum, „Etnografia Nowa” nr 3, s. 125-136

Klekot E., 2009, Zwiedzający w muzeum: strategie, taktyki i kategoria autentyczności, „Etnografia Nowa”, nr 1, s. 97–102

Klimut U., 2014, Pojęcie tradycji w narracjach o pasterstwie na Podhalu [w:] Co słychać na Podhalu, Małanicz-Przybylska red., WUW, Warszawa, s. 42-80

Korduba P., 2013, Ludowość na sprzedaż, Bęc Zmiana, Warszawa

Kroh A., 2002, Tatry i Podhale, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław

Krzyżanowski T., 2006, Przepraszam, czy tu jeszcze grają?, „Tatry”, nr 4(18), s. 50–52

MacCannell D., 2002, Turysta. Nowa teoria klasy próżniaczej, przeł. E. Klekot, A. Wieczorkiewicz, Spectrum, Warszawa

Malewska-Szałygin A., 2008, Wyobrażenia o państwie i władzy we wsiach nowotarskich 1999–2005, DiG, Warszawa

Małanicz-Przybylska M., 2017, Między dźwiękami Skalnego Podhala. Współczesna góralszczyzna, WUW, Warszawa

Mathews G., 2005, Supermarket kultury, przeł. E. Klekot, PIW, Warszawa

Ptak J., 2010, Tytus Chałubiński – „Król Tatr”, https://www.jacekptak.com.pl/chalubinski.html [29.06.2022]

Radziszewska J., 2009, Biblioteka opowieści. Wizerunki górali tatrzańskich w piśmiennictwie polskim XIX wieku, Katedra Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław

Rakowski T., 2021, Teren, wspólnota, etyka: w poszukiwaniu „właściwej” drogi w terenowych badaniach antropologicznych, „Etnografia. Praktyki, Teorie, Doświadczenia” nr 7, s. 253–264

Selwyn T., 1996, The Tourist Image: Myths and Myth Making in Tourism, ohn Wiley & Sons Ltd, Chichester

Smith L., 2006, Uses of Heritage,Taylor & Francis Ltd., Londyn-Nowy Jork

Urry J., 2007, Spojrzenie turysty, przeł. A. Szulżycka, PWN, Warszawa

Wieczorkiewicz A., 2008, Apetyt turysty: o doświadczaniu świata w podróży, Universitas, Kraków




DOI: http://dx.doi.org/10.62875/tk.v3i124.1357

Odniesienia

  • Obecnie brak jakichkolwiek odniesień.


Copyright (c) 2022 Maria Zuzanna Małanicz


Copyright ©  Turystyka Kulturowa 2008-2024. ISSN 1689-4642