Zrównoważona turystyka w Bieszczadach. Prawda czy mit? Studium przypadku na przykładzie Bieszczadzkiego Parku Narodowego
Abstrakt
W artykule przedstawiono problematykę związaną z rozwojem różnych rodzajów i form turystyki na terenie Bieszczadzkiego Parku Narodowego a ich wpływem na przyrodę i dziedzictwo w tym regionie. Bieszczady, a w szczególności obszar tzw. Bieszczadów Wysokich stał się bardzo „modny” i popularny w ostatnich latach. Zarówno same góry, jak i okolica wokół Zalewu Solińskiego z roku na rok przyciągają coraz większą liczbę turystów. Powstaje rozbudowana infrastruktura turystyczna, która zaspokaja zróżnicowane potrzeby turystów. Wydłużył się także sezon turystyczny, który wcześniej koncentrował się głównie w okresie wakacyjnym oraz podczas ferii świątecznych i zimowych. Wpis z 2021 roku na prestiżową Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO lasów bukowych położonych w granicach Bieszczadzkiego Parku Narodowego w szczególny sposób również podkreślił wyjątkowość tego regionu pod względem przyrodniczym. Dla potrzeb turystów zainteresowanych bioróżnorodnością przyrody, a także wielokulturowym dziedzictwem tego obszaru powstają kolejne kilometry szlaków, ścieżek i tras o różnorodnym przeznaczeniu i charakterze. W związku z powyższym nasuwa się pytanie – problem badawczy: czy turystyka na tym terenie rozwija się w sposób zrównoważony, niezagrażający przyrodzie i dziedzictwu kulturowemu? Artykuł powstał w oparciu o analizę dostępnych źródeł i materiałów (w tym statystyk BdPN), bezpośrednie wywiady z przewodnikami beskidzkimi oraz badania i obserwacje w terenie.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Butowski L., 2013, Długookresowy model turystyki zrównoważonej, Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula, z. 13, s. 5–28
Kowalczyk A., 2010, Turystyka zrównoważona, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
Krygowski W., 1953, O potrzebie zakładania stacji turystycznych w górach, W. Krygowski (red.), „Wierchy. Rocznik poświęcony górom” t. 22, Warszawa, s. 244
Liszewski S., 2009, Przestrzeń turystyczna w parkach narodowych, [w:] B. Domański, W. Kurek (red.), Gospodarka i Przestrzeń. Prace dedykowane Profesor Danucie Ptaszyckiej-Jackowskiej, IGiGP UJ, Kraków, s. 187–201
Luboński P. (red.), 2009, Bieszczady. Przewodnik dla prawdziwego turysty, Oficyna Wydawnicza Rewasz, Pruszków, s. 124.
Moskała E., 1980, Schroniska PTTK w Karpatach Polskich, Warszawa–Kraków, s. 468
Organ M., 2021, „120 kilometrów samotności”. Główny Szlak Karpacki im. Marszałka Józefa Piłsudskiego na terenie Bieszczadów Zachodnich, [w:] UR Journal Of Humanities And Social Sciences nr 2(19), Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów, s. 100–131
Partyka J., 2010, Ruch turystyczny w polskich parkach narodowych, „Folia Turistica” nr 22, Akademia Wychowania Fizycznego, Kraków, s. 9–23
Partyka J., 2010, Udostępnianie turystyczne parków narodowych w Polsce a krajobraz, [w:] Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego PTG, „Krajobraz a Turystyka” nr 14, Sosnowiec, s. 252–263
Prędki R., 2007, Uwagi o ochronie otoczenia przyrodniczego pieszych szlaków turystycznych i zasadach zwiedzania Bieszczadzkiego Parku Narodowego, [w:] Z. Wnuk, M. Ziaja (red.), Turystyka w obszarach Natura 2000, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów, s. 69–74
Prędki R., Demko T., 2015, Ruch turystyczny w Bieszczadzkim Parku Narodowym w latach 2012–2014, „Roczniki Bieszczadzkie” t. 23, Wydawnictwo Bieszczadzkiego Parku Narodowego, Ustrzyki Dolne, s. 367–385
Prędki R., Demko T., 2018, Ruch turystyczny w Bieszczadzkim Parku Narodowym w latach 2015–2017, „Roczniki Bieszczadzkie” t. 26, Wydawnictwo Bieszczadzkiego Parku Narodowego, Ustrzyki Dolne, s. 249–266
Prędki R., Demko T., 2021, Ruch turystyczny w Bieszczadzkim Parku Narodowym w latach 2018–2020, „Roczniki Bieszczadzkie” t. 29, Wydawnictwo Bieszczadzkiego Parku Narodowego, Ustrzyki Dolne, s. 143–158
Rąkowski G., 2009, Parki narodowe w Polsce, Instytut Ochrony Środowiska, Warszawa
Skulimowska M., 2017, Pomiędzy bezpieczeństwem i ochroną przyrody a estetyką i wygodą na przykładzie Bieszczadzkiego Parku Narodowego, [w:] J. Śledzińska, A. Stasiak (red.), Między swobodą a zakazem, czyli o bezpiecznym korzystaniu z przestrzeni turystycznej, Wydawnictwo PTTK „Kraj”, Warszawa, s. 151–164
Skulimowska M., Kardis K., 2020, Turystyka w Regionie Karpackim. Przewodnik po szlakach pieszych, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów–Preszów, s. 4–97
Stokłosa J., Krupa J., 2013, Rozwój turystyki zrównoważonej na obszarach chronionych, Zeszyty Naukowe. Turystyka i Rekreacja, z. 1(11), Warszawa, s. 17–32
Sustainable Development of Tourism. Conceptual Definitions, 2004, UN WTO, Madrid
Wesoł A., 2018, Wykorzystanie dawnych obiektów wojskowej sieci obserwacyjno-meldunkowej do rozwoju infrastruktury turystycznej na terenie Bieszczadów i Beskidu Niskiego, [w:] S. Rejman (red.), Galicyjskie drogi i bezdroża. Studium infrastruktury, organizacji i kultury podróżowania, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów, s. 165–185
Winnicki T., Michalik S., 2014, Bieszczadzki Park Narodowy – historia utworzenia i powiększenia obszaru chronionego, „Roczniki Bieszczadzkie” t. 22, Wydawnictwo Bieszczadzkiego Parku Narodowego, Ustrzyki Dolne, s. 19–50
Winnicki T., Zemanek B., 2019, Przyroda Bieszczadzkiego Parku Narodowego, Wydawnictwo Bieszczadzkiego Parku Narodowego, Ustrzyki Dolne
Wnuk Z., Ziaja M., 2007, Parki narodowe w badaniach ankietowych, [w:] Z. Wnuk (red.), Turystyka w obszarach Natura 2000, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów, s. 85–96
Wolski J., 2016, Formy ochrony przyrody, [w:] J. Wolski (red.), Bojkowszczyzna Zachodnia – wczoraj, dziś i jutro, t. 2, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, Warszawa, s. 473–535
www.bdpn.pl/dokumenty/regulamin/2023/Regulamin2023.pdf [15.06.2023]
www.bdpn.pl/edukacja [15.06.2023]
www.info.bieszczady.pl/aktualnosci/nowy-szlak-na-lopiennik/ [16.06.2023]
www.kgp.info.pl/regulamin-klubu/ [20.06.2023]
DOI: http://dx.doi.org/10.62875/tk.v3i128.1437
Odniesienia
- Obecnie brak jakichkolwiek odniesień.
Copyright (c) 2023 Małgorzata Anna Skulimowska
Instytucja sprawcza:
Instytut Sportu, Turystyki i Żywienia Uniwersytetu Zielonogórskiego
Bazy czasopism
Copyright © Turystyka Kulturowa 2008-2024. ISSN 1689-4642