Turystyka w czasach przesytu. Slow Travel jako alternatywa

Abstrakt

Artykuł jest analizą zmian, jakie zachodzą w turystyce z perspektywy kulturoznawczej. Punktem wyjścia do rozważań jest podróżowanie przed pojawieniem się zjawiska „turystyki” i moment, w którym relatywnie bezinteresowna gościnność mieszkańców danych miejsc względem zainteresowanych innością wędrowców stała się towarem, a podróże na masową skalę - spektaklem turystycznym. Głównym celem tekstu nie jest jednak samo zwrócenie uwagi na krytykowaną już wielokrotnie specyfikę masowej turystyki, lecz raczej na to, jak sposoby podróżowania zmieniają się we współczesnym „świecie przesytu”; jak przemieszczanie się do „więzień all incusive” i poddawanie się „słodkiej tyranii klimatyzacji”, coraz częściej skłaniają do refleksji i poszukiwania alternatyw; jak turystyka ekstremalna, nastawiona na silne bodźce i wrażenia, stopniowo ustępuje miejsca powolnej uważności i poszukiwaniu autentyczności doznań.

Tekst przedstawia antykonsumpcjonistyczne trendy: począwszy od backpackingu, poprzez soft tourism i miasteczka Slow, formy collaborative consumption w turystyce (couchsurfing, house swapping, carpooling, EatWith...), nowe sposoby zwiedzania (free walking tours, poverty walks, urban explorers) czy w końcu altruistyczny Social Travelling. Autorka przedstawia Manifest Slow Tavel - ruchu istniejącego dotychczas jedynie jako niesformalizowana idea, ale coraz częściej dostrzegalna w potrzebach i zachowaniach turystów.

Artykuł nie jest jednoznaczną gloryfikacją poszczególnych zjawisk, autorka ryzykuje jednak - optymistycznym wśród skrajnie pesymistycznych teorii zglobalizowanego świata - twierdzeniem, iż samo zaistnienie opisywanych zjawisk świadczy o pewnej refleksyjności człowieka, zmęczonego nadmiarem, znudzonego sztucznie kreowanymi doznaniami i poszukującego alternatywy w świecie przesytu.