Przekształcenia zabytkowych zajezdni komunikacji miejskiej we Wrocławiu w obiekty kulturalno-turystyczne

Krzysztof Kołodziejczyk

Abstrakt


Wśród obiektów o charakterze przemysłowym i technicznym, które w ostatnich latach przekształcane są na cele kulturalne, społeczne lub turystyczne, specyficzną grupę stanowią dawne zajezdnie komunikacji zbiorowej. W związku z polityką władz miejskich lub samych przewoźników niektóre z nich są wycofywane z eksploatacji. Ich specyficzny charakter jako dalszy sposób użytkowania nasuwa przekształcenie w miejsce stacjonowania zabytkowego taboru, który istnieje w prawie każdym większym mieście, najlepiej w połączeniu z wystawą dotyczącą rozwoju komunikacji zbiorowej. Takie rozwiązanie wybrano np. w Krakowie i Szczecinie, dodatkowo poszerzając ofertę o zagadnienia związane z motoryzacją czy techniką miejską w ogólności. Inne podejście zastosowano we Wrocławiu, przekształcając zajezdnię tramwajową w Centrum Kultury Akademickiej i Inicjatyw Lokalnych, zaś zajezdnię autobusową w Centrum Historii Zajezdnia, muzeum prezentujące wydarzenia po 1945 roku. W obu przypadkach nawiązania do dotychczasowego sposobu wykorzystania obiektów są zauważalne, ale znacznie ograniczone względem sytuacji w wyżej wymienionych miastach. Celem artykułu jest ocena tych przekształceń, biorąc pod uwagę stopień zachowania tkanki historycznej i charakteru miejsca oraz atrakcyjność turystyczną nowych instytucji.


Słowa kluczowe


zajezdnia komunikacji miejskiej; muzeum; centrum kulturalne; Wrocław; Centrum Historii Zajezdnia

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Brzoskwinia W., 2010, Zajezdnia na Wawrzyńca – zabytek techniki, [w:] E. Wyka (red.), Biuletyn Muzeum Inżynierii Miejskiej w Krakowie, zeszyt 3, Muzeum Inżynierii Miejskiej w Krakowie, Kraków, s. 7- 40

Bufe S. (red.), 1992, Strassenbahnen in Schlesien, Bufe-Fachbuch-Verlag, Egglham

Dylewski A., 2005, Niezwykły świat techniki. Najciekawsze zabytki w Polsce, Świat Książki, Bertelsmann Media Sp. z o.o., Warszawa

Eysymont R., Ilkosz J., Tomaszewicz A., Urbanik J. (red.), 2011, Leksykon architektury Wrocławia, Gmina Wrocław, Wydawnictwo Via Nova, Wrocław

Golonka M., Pochwała S., 2010, Rewaloryzacja i adaptacja zajezdni na cele muzealne w ramach projektu „Kwartał św. Wawrzyńca – budowa centrum kulturowego na krakowskim Kazimierzu”, [w:] E. Wyka (red.), Biuletyn Muzeum Inżynierii Miejskiej w Krakowie, zeszyt 3, Muzeum Inżynierii Miejskiej w Krakowie, Kraków, s. 58-70

Ilkosz J., 2011, Zajezdnia tramwajowa ul. Zygmunta Wróblewskiego 38, [w:] R. Eysymont, J. Ilkosz, A. Tomaszewicz, J. Urbanik (red.), Leksykon architektury Wrocławia, Gmina Wrocław, Wydawnictwo Via Nova, Wrocław, s. 915

Jerczyński M., 2001a, Z wizytą w Muzeum Komunikacji Miejskiej we Wrocławiu, „Świat Kolei”, 3/2001, s. 38-39

Jerczyński M., 2001b, Wrocławskie wagony tramwajowe typu standard, „Świat Kolei”, 6/2001, s. 44-48

Kołodziejczyk K., 2011, Historia, stan i perspektywy wykorzystania w turystyce dziedzictwa wrocławskiej komunikacji tramwajowej, [w:] K. Widawski (red.), Turystyka kulturowa na Dolnym Śląsku – wybrane aspekty. Tom 2, Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław, s. 119-150

Kołodziejczyk K., w druku, Industrial and technical heritage of Wrocław – wasted potential? (rozdział w monografii)

Koncepcja utworzenia i prowadzenia Centrum Kultury Akademickiej i Inicjatyw Lokalnych przez zagospodarowanie nieruchomości stanowiącej własność Gminy Wrocław, 2015, Stowarzyszenie „Tratwa”, Wrocław (maszynopis)

Kucharski J., Kikin A., 2010, Działania na rzecz ochrony historycznego taboru tramwajowego w Krakowie, [w:] E. Wyka (red.), Biuletyn Muzeum Inżynierii Miejskiej w Krakowie, zeszyt 3, Muzeum Inżynierii Miejskiej w Krakowie, Kraków, s. 41-47

Kulak T., 2000, Wrocław: przewodnik historyczny, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław

Lewandowski K., Molecki B. (red.), 2006, Tramwaje we Wrocławiu 1877-2006, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław

Lisowska A., 2016, Stara Kopalnia Centrum Nauki i Sztuki w Wałbrzychu – przykład rewitalizacji obiektów przemysłowych na cele kulturowe, „Turystyka Kulturowa” (www.turystykakulturowa.org), nr 4/2016 (lipiec–sierpień 2016), s. 6-20

Maciejewski J., 2004, O wrocławskich tramwajach, Oficyna Wydawnicza Oddziału Wrocławskiego PTTK „Sudety”, Wrocław

Pukowiec K., Kurda W., 2015, Potencjał turystyczny wybranych dworców kolejowych w Polsce, „Turystyka Kulturowa” (www.turystykakulturowa.org), nr 10/2015 (październik 2015), s. 6-20

Sielicki T., 2010, Wrocławska Zajezdnia II Ołbin 1910–2010, „Świat Kolei”, 6/2010, s. 46-53

Sielicki T., 2011, Tramwaje konne na Przedmieściu Mikołajskim we Wrocławiu, [w:] H. Okólska (red.), Przedmieście Mikołajskie we Wrocławiu, Muzeum Miejskie Wrocławia, Wydawnictwo Gajt 1991 s.c., Wrocław

Sielicki T., 2012a, Przez wrocławskich ulic sto... Historia tramwajów we Wrocławiu, Muzeum Miejskie Wrocławia, Wrocław

Sielicki T., 2012b, Przez Sępolno, Zalesie i Krzyki – historia wrocławskich tramwajów, [w:] M. Derwich (red.), O historii Wrocławia inaczej 1, Wrocławskie Towarzystwo Miłośników Historii, Wrocław, s. 81-105

Sielicki T., 2014, Prywatna i miejska – dwie zajezdnie tramwajowe na Przedmieściu Odrzańskim, [w:] H. Okólska, T. Głowiński (red.), Przedmieście Odrzańskie we Wrocławiu, Muzeum Miejskie Wrocławia, Wydawnictwo Gajt 1991 s.c., Wrocław, s. 102-128

Sierecka-Nowakowska B., 2011, Wartości przyrodniczo-kulturowe jako podstawa przekształceń strukturalnych miasta przemysłowego, „Architektura Krajobrazu”, nr 3/2011, s. 93-100

Sikorski D., 2008, Proces sukcesji funkcjonalnej na wybranych terenach przemysłowych we Wrocławiu, [w:] J. Słodczyk, M. Śmigielska (red.), Współczesne kierunki i wymiary procesów urbanizacji, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole, s. 285-296

Sikorski D., 2011, Proces sukcesji funkcjonalnej na terenach przemysłowych na przykładzie Dolnego Śląska, [w:] K. Fortuniak, J. Jędruszkiewicz, M. Zieliński (red.), Przestrzeń w badaniach geograficznych, Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 167-174

Sikorski D., 2012, Zmiany funkcjonalne terenów przemysłowych i poprzemysłowych we Wrocławiu po 1989 roku, [w:] B. Namyślak, R. Szmytkie (red.), Przekształcenia przestrzeni miejskiej Wrocławia. Ujęcie geograficzne – vol. 1, Rozprawy Naukowe Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego 24, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław, s. 33-53

Skupin W., 2015, Wrocław: Gdzie się podziała zajezdnia przy ul. Grabiszyńskiej?, „Gazeta Wrocławska”, http://www.gazetawroclawska.pl/artykul/3877967,wroclaw-gdzie-sie-podziala-zajezdnia-przy-ul-grabiszynskiej,id,t.html, 14.09.2016

Urbanik J., 1998, WUWA – wzorcowe osiedle wrocławskiej wystawy „Mieszkanie i Miejsce Pracy”, 1929 (Wohnung und Werkraum Ausstellung), [w:] S. Lose (red.), Ten wspaniały wrocławski modernizm, Wydawnictwo VIA, Wrocław, s. 133-154

Urbanik J., 2011, Wystawa WuWA, [w:] R. Eysymont, J. Ilkosz, A. Tomaszewicz, J. Urbanik (red.), Leksykon architektury Wrocławia, Gmina Wrocław, Wydawnictwo Via Nova, Wrocław, s. 910-914

Ustawa z dnia 21 listopada 1996 r. o muzeach, Dz.U. 1997 Nr 5 poz. 24

Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji, Dz.U. 2015 poz. 1777

Widawski K., Duda-Seifert M. (red.), 2014, Turystyka przemysłowa w kontekście rozwoju zrównoważonego, Rozprawy Naukowe Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego 32, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław

Wojcieszak J., 1993, 100 lat tramwajów elektrycznych we Wrocławiu, Poznański Klub Modelarzy Kolejowych, Poznań

Wycichowska B., 2010, Zanikający krajobraz Łodzi przemysłowej w XXI w., [w:] D. Chylińska, J. Łach (red.), Studia krajobrazowe a ginące krajobrazy, Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław, s. 127-136

Wycichowska B., 2014, Konflikty w krajobrazie – stygmaty współczesnego miasta. Przykład Łodzi, [w:] K. Kołodziejczyk, D. Chylińska, A. Zaręba (red.), Studia krajobrazowe t. 4B: Krajobraz jako nośnik idei. Ujęcia analityczne, Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław, s. 21-36

http://kultura.poznan.pl/mim/kultura/muzea-w-poznaniu,poi,202,12/muzeum-komunikacji-miejskiej-mpk-poznan,36225.html, 12.09.2016

http://muzeumtechniki.eu/o-muzeum/urodziny-w-muzeum/, 12.09.2016

http://muzeumtechniki.eu/wystawy-aktualne/stale/, 12.09.2016

http://muzeumtechniki.eu/wystawy-aktualne/stale/historia-szczecinskiej-komunikacji/, 12.09.2016

https://pl.wikipedia.org/wiki/Muzeum_Komunikacji_Miejskiej_w_Poznaniu, 12.09.2016

www.mimk.com.pl/muzeum-1, 12.09.2016

www.mimk.com.pl/zajezdnia, 12.09.2016

www.mimk.com.pl/zbiory-muzealne, 12.09.2016

www.tratwa.org, 13.09.2016

www.zajezdnia.org, 19.09.2016

www.zajezdnia.org/centrum-historii-zajezdnia-zakonczenie-projektu-eog/, 12.09.2016

www.zajezdnia.org/everyday-theme/aktualny-stan/, 12.09.2016

www.zajezdnia.org/everyday-theme/centrum-historii-zajezdnia/, 12.09.2016

www.zajezdnia.org/everyday-theme/partnerzy/, 12.09.2016

www.zajezdnia.org/everyday-theme/zrodla-finansowania/, 12.09.2016

www.zajezdnia.org/krzyz-powrocil-na-zajezdnie/, 12.09.2016


Odniesienia

  • Obecnie brak jakichkolwiek odniesień.


Copyright (c) 2016 Krzysztof Piotr Kołodziejczyk


Copyright ©  Turystyka Kulturowa 2008-2024. ISSN 1689-4642