Kontrowersje i konflikty w turystyce społecznie organizowanej na przykładzie miasta Świdnicy i dziedzictwa „Czerwonego Barona”

Sylwia Irena Osojca-Kozłowska

Abstrakt


Zdarza się, że formalne oraz nieformalne grupy zaangażowane w życie swoich miejscowości - zmęczone wymówkami lub zbyt długim oczekiwaniem na działania w obszarze turystyki ze strony władz lokalnych - biorą sprawy w swoje ręce. Na całym świecie można znaleźć przykłady podejmowanych przez nie oddolnych działań, które poprawiły byt lokalnej społeczności i przyczyniły się do rozwoju turystyki społecznej, rozumianej w niniejszym artykule jako turystyki społecznie organizowanej. Niektóre z tych aktywności dotyczące trudnego dziedzictwa kulturowego o wysokim potencjale rozwojowym, wywoływały kontrowersje społeczne i spory. Tak było m.in. w Świdnicy, na Dolnym Śląsku, gdzie przez wiele lat toczył się spór o wykorzystywanie do celów turystycznych dziedzictwa związanego z niemieckim asem lotnictwa czasów I wojny światowej, Manfredem von Richthofenem, znanym jako „Czerwony Baron”.

Artykuł ma charakter aplikacyjno –przeglądowy i jest raportem z badań Fundacji Symbioza, których autorka jest współorganizatorem. Przygotowano go w oparciu o badania pierwotne i wtórne z użyciem metody: desk research, obserwacji, wywiadu swobodnego i studium przypadku. Przedstawione w nim zagadnienia oraz studium przypadku Świdnicy i „Czerwonego Barona” uzupełniają lukę poznawczą dotyczącą włączania w procesy rozwojowe turystyki dysonansowego dziedzictwa kulturowego uznawanego przez część mieszkańców za obce i niechciane. Wzbogaca zasoby wiedzy na temat problematyki rozwoju turystyki kulturowej oraz podażowej strony turystyki kontrowersyjnej.


Słowa kluczowe


turystyka społeczna; turystyka kontrowersyjna; dziedzictwo niechciane; Czerwony Baron; kontrowersje w turystyce

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Adler H., 1998, Die Entstehung der Richthofen-Gedächtnisstätte in Schweidnitz, Tägliche Rundschau, Reutlingen, nr 2, s.6-7

Aseres, S. A., 2015, Assessment of the potentials tourism resources of choke mountain and its environs, Ethiopia, Journal of Tourism & Hospitality, 4(3), 2–7

Benoît, S., 2015, Exercer l’invention ou (ré)inventer la controverse », Exercices de rhétorique [En ligne], 5 | 2015, mis en ligne le 24 septembre 2015, consulté le 28 avril 2022. Pobrane z: http://journals.openedition.org/rhetorique/404

Benoit-Barné C., McDonald J., 2011, L’évolution des pratiques rhétoriques de délibération publique par la controverse. In Communication [En ligne], vol. 28/2, http://communication.revues.org/1676

Blackstock, K., 2005, A critical look at community based tourism, Community Development Journal, 40(1), 39-49

Bogacz-Wojtanowska, E., 2013, Zdolności organizacyjne a współdziałanie organizacji pozarządowych. Kraków: Instytut Spraw Publicznych Uniwersytetu Jagiellońskiego

Borzyszkowski, J., & Michalczak, W. J., 2021, Polityka turystyczna na rzecz seniorów. Przegląd wybranych praktyk. Studia Periegetica, 34, 65-81

Callon, M., Lascoumes, P., Barthe, Y., 2009, Acting in an Uncertain World: An Essay on Technical Democracy (Cambridge, MA: The MIT Press)

Całek, G., 2021, Ulgi dla osób z niepełnosprawnością w polskich atrakcjach turystycznych, [w:] Zrozumieć niepełnosprawność. Problemy, badania, refleksje (pp. 271-290). Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Ćwikła, P., 2018, Samorządna społeczność lokalna. Tradycja i codzienność civil society na przykładzie małego miasta. Societas/Communitas, (26 (2)), 229-246

Dascal M., 1995, Observation sur la dynamique des controverses. In Cahiers de linguistique française, n 17, pp. 99-121

Deutsch, D., 1980, The processing of structured and unstructured tonal sequences. Perception & psychophysics, 28(5), 381-389

Dudoń, A., & Bogusz, M., 2019, Socially active seniors as a potential group for development of low season tourism, Intercathedra, (39 (2), 117-124

Dodds, R., Ali, A., & Galaski, K., 2018, Mobilizing knowledge: Determining key elements for success and pitfalls in developing community-based tourism. Current Issues in Tourism, 21(13), 1547-1568

Dolezal, C., & Novelli, M., 2022, Power in community-based tourism: empowerment and partnership in Bali, Journal of Sustainable Tourism, 30(10), 2352-2370

Dominek I., Korbel K., 2021, Turystyka społeczna w badaniach naukowych, [w:] Turystyka społeczna w Polsce, (red.) A. Stasiak, Kraków-Świdnica, s. 32-63

Deutsch, M., 1973, The resolution of conflict. New Haven, CT: Yale University Press.Google Scholar

Fabiani, J., 2007, Disputes, polémiques et controverses dans les mondes intellectuels: Vers une sociologie historique des formes de débat agonistique. Mil neuf cent. Revue d'histoire intellectuelle, 25, 45-60. https://doi.org/10.3917/mnc.025.0045

Fedyk, W., Sołtysik, M., Ilnicki, D., & Krajewska-Smardz, A., 2013, Analiza poziomu absorpcji funduszy unijnych i jej zróżnicowanie w procesie aktywizacji i efektywnego rozwoju turystycznego wybranych gmin Dolnego Śląska. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Ekonomiczne Problemy Turystyki, (2), 57-73

Fikire A., Bires Z., Emeru G., Ayuga F., 2022, An Economic Analysis of Tourism Contribution for Urban Poverty Reduction in Major Tourist Towns of North Shewa Zone, Amhara Region, Ethiopia. Scientifica 2022, pages 1-13

Goodnight, G. T., 2005, Science and technology controversy: A rationale for inquiry. Argumentation & Advocacy, 42(1), 26–29. doi:10.1080/00028533.2005.11821636

Goodwin, H., & Santilli, R., 2009, Community-based tourism: A success? ICRT Occasional Paper 11. University of Greenwich

Gamidullaeva, L.; Vasin, S.; Tolstykh, T.; Zinchenko S., 2022, Approach to Regional Tourism Potential Assessment in View of Cross-Sectoral Ecosystem Development, [w:] Sustainability, 14, 15476, s 1 – 24

Getz, D., & Jamal, T. B., 1994, The environment‐community symbiosis: A case for collaborative tourism planning, Journal of Sustainable Tourism, 2(3), 152-173

Golian, S. , 2014, Ocena działalności samorządów gmin na rzecz rozwoju turystyki na obszarach wiejskich Lubelszczyzny. Studia i Prace WNEIZ US, (37/3), 201-211

Gralak, K., 2018, Partycypacja społeczna i jej znaczenie w rozwoju turystyki, „Zeszyty Naukowe. Turystyka i Rekreacja”, nr 1(21), s. 153-164

Jagodziński, A., 2012, Turystyka w strategii rozwoju lokalnego na przykładzie wybranych gmin Pojezierza Gostynińskiego. Bankowość i rozwój lokalny w gospodarce rynkowej, 9

Jugmohan, S., Giampiccoli, A., Vallabh, D., & Mtapuri, O., 2020, A model of CBT networks and organizations: an African perspective and beyond. In Forum geografic (Vol. 19, No. 1)

Kaiser, A., 2019. Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu osób starszych w poznaniu poprzez zorganizowane formy rekreacji fizycznej. Polityka Społeczna, 546(9), 15-20

Katoła, A., 2006,. Wpływ wykorzystania funduszy unijnych na wzrost konkurencyjności gmin, Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania Uniwersytetu Szczecińskiego, 25, 161-177

Kociszewski, P., 2021, Aktywność turystyczna seniorów w kontekście odkrywania wartości dziedzictwa kulturowego. Turystyka Kulturowa, 1(118), 116-148

Lemieux, C., 2007, À quoi sert l'analyse des controverses ?. Mil neuf cent. Revue d'histoire intellectuelle, 25, 191-212. https://doi.org/10.3917/mnc.025.0191

Lopez-Guzman, T., Sanchez-Canizares, S., & Pavon, V., 2011, Community-based tourism in developing countries: A case study. Tourismos: An International Multidisciplinary Journal of Tourism, 6(1), 69-84

Meyer, M., 2015, Le confinement des controverses comme objet d’étude. Hermès, La Revue, 73, 98-100. https://doi.org/10.3917/herm.073.0098

Mizerski, W., 2006, Bałtowski Park Jurajski. Przegląd Geologiczny, 54 (2), 107‒90

Mucha, J., 1978, Konflikt i społeczeństwo. Z problematyki konfliktu społecznego we współczesnych teoriach zachodnich, Warszawa

Murphy, P. E., 1985, Tourism: A Community Approach. New York: Routledge

Mtapuri, O., & Giampiccoli, A., 2016, Towards a comprehensive model of community-based tourism development. South African Geographical Journal= Suid-Afrikaanse Geografiese

Tydskrif, 98(1), 154-168

Napierała T., Adamiak M., Lawin M., 2013, Budżet samorządowy jako narzędzie stymulacji rozwoju turystyki w gminach wiejskich województwa łódzkiego, „Studia Obszarów Wiejskich”, nr 34, s. 247–260

Nitkiewicz-Jankowska A., 2011, Potencjał turystyczny a możliwości kształtowania produktów turystycznych w regionie, [w:] Geographia. Studia et Dissertationes" T. 33, s. 101-154

Nowacki M., 2012, Dziedzictwo i turystyka: relacje i ewolucja koncepcji, [w:] Kultura i Turystyka - wspólne korzenie, ROTW, Łódź, s. 35-39

Nowicka, K., 2019, Turystyka w dokumentach strategicznych gmin wiejskich województwa pomorskiego= Tourism in strategic documents of rural communes in the Pomorskie Voivodeship. Studia Obszarów Wiejskich, 53, 63-76

Okazaki, E., 2008, A community-based tourism model: Its conception and use [w:] Journal of Sustainable Tourism, 16(5), 511-529

Olszewski-Strzyżowski, D. J., 202, Dostęp do turystyki wykluczonych grup społecznych-próba zbadania zjawiska na wybranych przykładach. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 35(3), 277-294

Osojca-Kozłowska S., 2021, Gospodarczy wymiar turystyki społecznej, [w:] Turystyka społeczna w Polsce, (red.) A. Stasiak, Kraków-Świdnica, s. 83-114

Osojca-Kozłowska S., 2021, Turystyka a sztuka kreacji. Możliwość rozwoju funkcji turystycznej w gminach o niskim potencjale turystycznym, [w]: Ekonomia i zarządzanie w teorii i praktyce, (red.) S. Osojca- Kozłowska, Wydawnictwo Naukowe ArchaeGraph Diana Łukomiak, s. 97-110

Panasiuk, A. 2014, Fundusze Unii Europejskiej w gospodarce turystycznej. Difin, Warszawa

Panasiuk, A., 2013, Ocena zaangażowania gmin w pozyskiwanie środków Unii Europejskiej w zakresie gospodarki turystycznej. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, (303), 214-222

Pawlicz, A., & Milewski, D., 2013, Postulowane zmiany w zakresie aplikacji o fundusze pomocowe Unii Europejskiej na rozwój turystyki na podstawie badań przedstawicieli gmin i przedsiębiorców w województwach zachodniopomorskim i lubuskim. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Ekonomiczne Problemy Turystyki, (2), 257-267

Pietraszko-Furmanek, I., 2012, Partycypacja społeczna w środowiskach lokalnych. Oficyna Wydawnicza AFM

Przybysz, K., & Stanimir, A., 2022, Tourism-Related Needs in the Context of Seniors’ Living and Social Conditions. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19(22), 15325

Rennes, J., 2016, Les controverses politiques et leurs frontières, Études de communication, 47

Pobrano z: http://journals.openedition.org/edc/6614

Richards, G., & Hall, D., 2000. The community: A sustainable concept in tourism development? In D. Hall & G. Richards (Eds.), Tourism and Sustainable Community Development (pp. 1-13). London: Routledge

Simpson, M. C., 2008. Community benefit tourism initiatives - a conceptual oxymoron? Tourism Management, 29, 1-18

Sgard A., 2021, Landscape controversy: a tool and educational device, Landscape Research. at. https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/01426397.2021.2000950

Shetach, A., 2009, The four-dimensions model: A tool for effective conflict management. International Studies of Management & Organization, 39(3), 82-106

Słupska, K., 2020, Aktywizowanie społeczności lokalnej (przesłanki teoretyczne i przykłady dobrych praktyk „odradzania się” idei aktywnego sąsiedztwa). Culture-Society-Education, 17(1), 251-263

Szwacka-Mokrzycka, J., 2012, Znaczenie turystyki w strategii rozwoju gminy. Studia Ekonomiczne i Regionalne, 5(1)

Tjosvold D, 1985, Implications of Controversy Research for Management. Journal of Management.11(3):21-37

Trybuś, K., 2021, Bariery rozwoju turystyki osób niepełnosprawnych na Dolnym Śląsku w świetle wyników badań ankietowych. In Turystyka społeczna w Polsce. Monografia naukowa. Przewodnik dobrych praktyk;. Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze Centralny Ośrodek Turystyki Górskiej PTTK Oficyna Wydawnicza „Wierchy”.

Wiatrak, A. P., 2014, Strategie rozwoju gmin wiejskich jako narzędzie wspomagania działalności turystycznej. Zagadnienia Doradztwa Rolniczego, 74(4), 71-80

Venturini, T., 2010, Diving in magma: how to explore controversies with actor-network theory. In: Public Understanding of Science v. 19, n.3, p.258-273

Zajadacz, A., 2020, Turystyka dostępna. Rekomendacje dla sektora usług turystycznych. Wielkopolska Organizacja Turystyczna, Poznań.

Żmuda-Pałka, M., & Siwek, M., 2019, Turystyka senioralna–szansa i wyzwania obiektów noclegowych w obliczu starzenia się społeczeństwa na przykładzie Krynicy-Zdroju. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 33(3)


Odniesienia

  • Obecnie brak jakichkolwiek odniesień.


Copyright (c) 2023 SYLWIA Irena OSOJCA-KOZŁOWSKA


Copyright ©  Turystyka Kulturowa 2008-2024. ISSN 1689-4642