Kreatywność turystyki vs. turystyka kreatywna – wstęp do dyskusji

Jacek Kaczmarek, Monika Paluch

Abstrakt


Prezentowany artykuł ma charakter dyskusyjny. Jego celem podstawowym jest wskazanie na właściwości turystyki, które pozwalają umieścić ją wśród przemysłów kreatywnych. W pierwszej kolejności omówiono pojęcie kreatywności i innowacyjności w świetle dostępnej literatury przedmiotu i opublikowanych badań empirycznych. W efekcie skonstatowano, że kreatywnością jest każda działalność, dzięki której następuje wzbudzenie energii ukrytej w różnorakich zasobach produktowych, technologicznych, organizacyjnych, społecznych. Natomiast innowacyjnością jest każde racjonalne postępowanie pozwalające efektywnie wykorzystać wzbudzoną energię. Następnie przedstawiono dwa obszary problemowe, tzn. turystykę kreatywną i kreatywność turystyki. Zróżnicowanie aktywności kreacyjnej turystyki określono w postaci pięciu form relacyjnych (ekspresyjna wewnętrzna, ekspresyjna zewnętrzna, pośrednia, absorpcyjna prosta, absorpcyjna złożona). W efekcie przeprowadzonego postępowania badawczego wyznaczono obszar wspólny turystyki kreatywnej i kreatywności turystyki.

Słowa kluczowe


kreatywność; turystyka; kultura; innowacyjność; przemysł kreatywny

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Bendyk E., 2010, Kulturowe i społeczne uwarunkowania innowacyjności [w:] Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Innowacyjność 2010, Warszawa, , [data dostępu: 17.04.2014 r.], s. 71 - 88

Bill R., 2013, Zarządzanie otwartą innowacyjnością jako czynnik rozwoju przemysłu kreatywnego, [w:] R. Ulatowska, Przemysły Kreatywne 2.0.12, Fundacja Rozwoju Kina, Kraków, s. 28-37

Bilton Ch., 2010, Polityka kreatywności, [w:] A. Gwóźdź, Od przemysłów kultury do kreatywnej gospodarki, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa, s. 64-78

Boni M. (red.), 2011, Polska 2030. Trzecia fala nowoczesności. Długookresowa strategia rozwoju kraju. Projekt. Część II, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, Warszawa

Castells M. 2001, The Internet Galaxy: Reflections on Economy, Society and Culture, Oxford University Press, London

Caves R. E., 2003, Contracts between Art and Commerce, [w:] The Journal of Economic Perspectives, Vol. 17, No. 2, (Spring, 2003), American Economic Association, s. 73-84

DCMS, 2001, Creative Industries Mapping Document 2001 (2 ed.), UK Government Department of Culture, Media and Sport, London

DCMC, 2008, Creative Industries in Berlin, Development and Potential, Berlin

DCMS, 2009, Investing in creative industries – a guide for local authorities, UK Government, Department of Culture, Media and Sport (DCMS), London

Dielemans J., 2011, Witajcie w raju. Reportaże o przemyśle turystycznym, Wydawnictwo Czarne

Drucker P. F., 1992, Innowacje i przedsiębiorczość. Praktyka i zasady, PWE, Warszawa, s. 40-45

Dubisz S. (red.), 2003, Uniwersalny słownik języka polskiego, t. 1-4, PWN, Warszawa

Dziedzic E., 2014, Branże kreatywne i turystyka jako czynniki rozwoju lokalnego, [w:] G. Gołembski, A. Niezgoda, Turystyka wobec zmian współczesnego świata. Zmiany, bariery, innowacje, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, s. 227- 240

Etmanowicz A., Trzebeński M., Martela B., 2012, Rekomendacje działań i kierunków wsparcia rozwoju przemysłów kreatywnych w województwie pomorskim. Podsumowanie prac grup ds. rekomendacji, Fundacja IMPACT, Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego

Finland Ministry of Education, 2009, Culture Satellite Account, Finland

Florida R., 2010, Narodziny klasy kreatywnej oraz jej wpływ na przeobrażenia w charakterze pracy, wypoczynku, społeczeństwa i życia codziennego, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa

Flew T., 2002, Beyond ad hocery: Defining Creative Industries, Paper presented to Cultural Sites, Cultural Theory, Cultural Policy, The Second International Conference on Cultural Policy Research, Te Papa, Wellington, New Zealand, , [data dostępu: 12.09. 2013 r.]

Grochowski M., 2010, Sektor kreatywny w Warszawie. Potencjał i warunki rozwoju. Raport zrealizowany w ramach projektu Creative Metropoles, Warszawa, , [data dostępu: 10.02.2013]

Grochowski M., 2013, Wstęp do polskiego wydania publikacji Kreatywne miasto. Zestaw narzędzi dla miejskich innowatorów, [w:] Ch. Landry, Kreatywne miasto. Zestaw narzędzi dla miejskich innowatorów, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa, s. 9-21

Grochowski M., Dudek-Mańkowska S., FuhrmannM., Zegar T., 2012, Sektor kreatywny w województwach pomorskim i kujawsko-pomorskim. Raport z badań, Agencja Rozwoju Pomorza S.A., Województwo Pomorskie, Toruńska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A., HEAD REPUBLIC, Gdańsk

Hall P., 2000, Creative Cities and Economic Development, Urban Studies, 37 (4), s. 639 – 649

Hausner J., 2010, Kultura w cywilizacji informacyjnej. Wprowadzenie, [w:] A. Gwóźdź, Od przemysłów kultury do kreatywnej gospodarki, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa, s. 7-13

Hopfinger M., 2008, Kultura: scalanie i wybór, [w:] R. W. Kluszczyński, A. Zeidler-Janiszewska (red.), Perspektywy badań nad kulturą, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 23-35;

Ilczuk D., Krzysztofek K., Bender E., Nowak M., Wójcik A., 2011, Partnerstwa kreatywne w Polsce. Raport końcowy z badania, Fundacja Pro Kultura, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa

Innowacje dla rozwoju gospodarczego regionu oraz budowa społeczeństwa informacyjnego dla gospodarki opartej na wiedzy, Publikacja bezpłatna wydana w ramach projektu „Kapitał Innowacji. e-rozwój województwa łódzkiego” współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, 2013, Urząd Marszałkowski w Łodzi Wydział ds. Społeczeństwa Informacyjnego, Łódź

Jagodzińska K., 2013, Edukacja kulturalna na rzecz kreatywności i innowacyjności [w:] J. Hausner, A. Karwińska, J. Purchla (red.), Kultura a rozwój, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa, s. 327-343

Janasz W., 2002, Proces innowacji w modelu działalności przedsiębiorstw, [w:] W. Janasz, K. Janasz, M. Prozorowicz, A. Świadek, J. Wiśniewska, Determinanty innowacyjności przedsiębiorstw, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin

Kanter R.M., 2001, Evolve!: Succeeding in the Digital Culture of Tomorrow, Harvard Business School Press, Boston, MA, , [data dostępu: 03.03.2014 r.]

Kern European Affairs (KEA), 2006, The Economy of Culture in Europe. Study prepared for the European Commission, , [data dostępu: 13.09.2013 r.]

Klasik A. (red.), 2008, Aktywność przedsiębiorcza i konkurencyjność ekonomiczna miast w procesie restrukturyzacji miejskich, Wyd. Akademii Ekonomicznej im. K. Adamieckiego, Katowice

Klasik A., 2010a, Od sektora kultury do przemysłów kreatywnych, [w:] A. Gwóźdź, Od przemysłów kultury do kreatywnej gospodarki, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa, s. 47-63

Klasik A., 2010b, Wstęp, [w:] A. Klasik (red.), Rola sektora kultury i przemysłów kreatywnych w rozwoju miast i aglomeracji, Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, Katowice, s. 7-8

Klasik A., 2010c, Sektor kultury i przemysły kreatywne nowym fundamentem rozwoju dużych miast I aglomeracji, [w:] A. Klasik (red.), Rola sektora kultury i przemysłów kreatywnych w rozwoju miast i aglomeracji, Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, Katowice, s. 11-39

Kong L., 2000, Culture, Economy, Policy: Trends and Developments, Geoforum 31, s. 385 – 390

Kowalczyk A., 2014, Od turystyki 3S do turystyki 3E, [w:] G. Gołembski, A. Niezgoda, Turystyka wobec zmian współczesnego świata. Zmiany, bariery, innowacje, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, s. 15- 28

Krzysztofek K., 2008, Status przemysłów kultury: między ekonomią i kulturą, [w:] R. W. Kluszczyński, A. Zeidler-Janiszewska (red.), Perspektywy badań nad kulturą, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 213-240

Krzysztofek K., 2010, Tendencje rozwoju kreatywnej ekonomii w sieciach, [w:] A. Gwóźdź, Od przemysłów kultury do kreatywnej gospodarki, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa, s. 94- 112

Landry Ch., 2013, Kreatywne miasto. Zestaw narzędzi dla miejskich innowatorów, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa

Mackiewicz M., Michorowska B., Śliwka A., 2009, Analiza potrzeb i rozwoju przemysłów Kreatywnych. Raport końcowy, ECORYS Polska Sp. z o.o., Warszawa

Mazerant M., 2011a, Kreatywność, przedsiębiorczość, kultura... Łódź miastem przemysłów kreatywnych, , [data dostępu: 11.09.2013 r.]

Mazerant M., 2011b, Żywy sektor kreatywny, , [data dostępu: 22.12.2013 r.]

Maźnica Ł., 2013, Kultura- kreatywność- innowacyjność [w:] J. Hausner, A. Karwińska, J. Purchla (red.), Kultura a rozwój, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa, s. 399-412

Matusiak A, 2011, Kreatywność w odniesieniu do turystyki kulturowej, Gnieźnieńskie Forum Ekspertów Turystyki Kulturowej, [w:] Turystyka Kulturowa (www.turystykakulturowa.org) Nr 4/2011, , [data dostępu: 15.1.2013 r.], s. 56-58

Matusiak K. B., 2010, Rola i miejsce uniwersytetu w procesach innowacyjnych, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa

Mikos v. Rohrscheidt A., 2011, Kreatywność w odniesieniu do turystyki kulturowej, Gnieźnieńskie Forum Ekspertów Turystyki Kulturowej, [w:] Turystyka Kulturowa (www.turystykakulturowa.org) Nr 4/2011, , [data dostępu: 15.1.2013 r.], s. 56-58

Mommaas J. T., 2009, City, culture and identity: the city as third space. Paper presented at the Cultural Policy and Management Conference, Istanbul Bilgi University, November

Namyślak B., 2013, Zróżnicowanie poziomu rozwoju sektora kultury w miastach wojewódzkich w Polsce, [w:] Prace Geograficzne, zeszyt 134, Kraków, s. 101 – 120

Negus K., Pickering M., 2010, Przemysł, [w:] A. Gwóźdź, Od przemysłów kultury do kreatywnej gospodarki, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa, s. 14-33

Niedzielski P., 2011, Innowacyjność [Innovativness], [w:] K. B. Matusiak (red.), Innowacje i transfer technologii – Słownik pojęć, PARP, Warszawa, s. 119-120

Nielsén T., Power D., 2011, Priority Sector Report: Creative and Cultural Industries, European Cluster Observatory, Uppsala University

Nowacki M., 2011, Szlaki dziedzictwa naturalnego i kulturowego drogą ku turystyce kreatywnej, [w:] B. Włodarczyk, B. Krakowiak, J. Latosińska, Kultura i Turystyka - Wspólna Droga, Regionalna Organizacja Turystyczna Województwa Łódzkiego, Instytut Geografii Miast i Turyzmu Uniwersytetu Łódzkiego, s. 11-28

Nowakowska A., 2011, Wiedza [Knowledge], [w:] K. B. Matusiak (red.), Innowacje i transfer technologii – Słownik pojęć, PARP, Warszawa, s. 322

OECD/CFE/LEED Programme, 2009, Proceedings of OECD International Conference, Linking Creativity and Culture for an Innovative Local Development, Trento, Italy

Ohridska-Olson R., Ivanov S., 2010, Creative Tourism Business Model And Its Application In Bulgaria, , [data dostępu 23.12.2013 r.]

Richards G., 2005, Textile tourists in the European periphery: New markets for disadvantaged areas? [w:] Tourism Review International, 8, 4, , [data dostępu: 23.02.2015 r.], 323 – 338

Richards G., Marques L., 2012, Exploring Creative Tourism: Editors Introduction, [w:] Journal of Tourism Consumption and Practice, Volume 4, No. 2, , [data dostępu: 23.02.2015 r.], s. 1 – 11

Richards G., Raymond C., 2000, Creative Tourism. ATLAS News, 23, 16 – 20

Richards G., Wilson J., 2006, Developing Creativity in Tourist Experiences: A solution to the Serial Reproduction of Culture, [w:] Tourism Management, Nr 27/6, s. 1209-1223

Scott A. J., 2010, Cultural economy and the creative field of the city, Munich Personal RePEc Archive (MPRA), Paper No. 32108, , [data dostępu: 23.02.2015 r.], s. 115-130

Smith L. W., 2006, Experiential tourism around the world and at home: definitions and standards, [w:] International Journal of Services and Standards, Vol. 2, No.1, s.1 – 14

Strycharz J., 2013 Organizacje sektora kultury a rozwój [w:] J. Hausner, A. Karwińska, J. Purchla (red.), Kultura a rozwój, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa, s. 175-192

Stryjakiewicz T., 2010, Krajobraz Antropogeniczny, Przestrzenie Kreatywne A Turystyka, [w:] Krajobraz A Turystyka. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego Nr 14, Komisja Krajobrazu Kulturowego PTG, Sosnowiec, s. 52-62

Stryjakiewicz T., Stachowiak K., 2010, Sektor kreatywny w poznańskim obszarze metropolitalnym. Tom 1. Uwarunkowania, poziom i dynamika rozwoju sektora kreatywnego w poznańskim obszarze metropolitalnym, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań

Towards Sustainable Strategies for Creative Tourism. Discussion Report of the Planning Meeting for 2008 International Conference on Creative Tourism Santa Fe, New Mexico, U.S.A., 2006, , [data dostępu: 01.03.2015 r.]

Towse R., 2011, Ekonomia kultury. Kompendium, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa

UNESCO, 2006, Towards Sustainable Strategies for Creative Tourism. Discussion Report of the Planning Meeting for 2008 International Conference on Creative Tourism, Santa Fe, New Mexico, U.S.A., , [data dostępu: 12.12.2013 r.]

UNESCO, 2009, Framework for Cultural Statistics, [data dostępu: 12.12.2013 r.]

Wierzbicki A. P., 2009, Warunki kreatywności i innowacyjności dla Europy i Polski [w:] A. Kukliński, K. Pawłowski, J. Woźniak (red.), Kreatywna i innowacyjna Europa wobec wyzwań XXI wieku, Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego, Biblioteka Małopolskiego Obserwatorium Polityki Rozwoju, Kraków, s. 63-72

www.turystyka.zamosc.pl/pl/page/291/ciekawostki.html [data dostępu: 26.02.2015 r.]

http://businesstraveller.pl/podroze-biznesmena/fenomen-club-mediterranee [data dostępu: 22.02.2015 r.]

http://gadling.com/2008/02/23/straight-up-scandinavia-understanding-the-smorgasbord/ [data dostępu: 26.02.2015 r.]

http://szalonybongos.blog.pl/historia-piosenki-przedreptanej-na-szlaku/ [data dostępu: 26.02.2015 r.]




DOI: http://dx.doi.org/10.62875/tk.v7i0.606

Odniesienia

  • Obecnie brak jakichkolwiek odniesień.


Copyright (c) 2015 Jacek Kaczmarek, Monika Paluch


Copyright ©  Turystyka Kulturowa 2008-2024. ISSN 1689-4642