Kierunki rozwoju turystyki, ze szczególnym uwzględnieniem turystyki kulturowej, w dolinie Sázavy (Republika Czeska)
Abstrakt
Dolina Sázavy jest jedną z osi rozwoju turystyki rozchodzących się promieniście z Pragi. Celem pracy jest analiza zmian w zakresie turystyki i rekreacji na tym terenie, ze szczególnym uwzględnieniem turystyki kulturowej. Przeanalizowano formy turystycznego wykorzystania doliny – zarówno tradycyjne (tramping, drugie domy, wypoczynek), jak i współczesne (różne formy turystyki kulturowej). Za obszar badań przyjęto dolinę wraz z jej otoczeniem w zasięgu ekwidystanty 10 km od koryta rzeki. Dokonano przeglądu kulturowych atrakcji turystycznych tak nakreślonego obszaru, biorąc pod uwagę zabytki z wnętrzami otwartymi dla ruchu turystycznego oraz muzea. Każde z takich miejsc przypisywano do odpowiednich form turystyki kulturowej. Na zasadzie studiów przypadków opisano miejsca, gdzie oferta w ostatnich latach szczególnie się rozwinęła. Turystyka kulturowa w dolinie Sázavy przybiera różne formy, m.in. architurystyka, turystyka biograficzna, industrialna/dziedzictwa techniki, etniczna. Tradycyjne formy wykorzystania doliny nadal są jednak obecne, choć ich rola ulega zmniejszeniu. Co w tym kontekście ważne, osadom pierwszych trampów czy najstarszym kompleksom drugich domów przypisywane są dziś walory zabytkowe, a tym samym krajoznawcze.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Adams K.M., 1997, Ethnic Tourism and the Renegotiation of Tradition in Tana Toraja (Sulawesi, Indonesia), „Ethnology”, 36(4), s. 309–320
Bauer Z. (red.), 2018, Klub zvídavých dětí, Jaroslav Foglar a Protektorát: čtenářské kluby, zakázaný skauting a Kuratorium pro výchovu mládeže, Nakladatelství Zdeněk Bauer, Praha
Berka M., 1992, Posázavský pacifik, NADAS, Praha
Bičík I., 1996, Statute and perspectives of secondary lodging in the surroundings of Prague, „Acta Facultatis Rerum Naturalium Universitatis Comenianae: Geographia”, 37, s. 181–188
Bičík I., 2001, Postavení, změny a perspektivy druhého bydlení v Česku, [w:] D. Fialová, J. Vágner (red.), Druhé bydlení v Česku, Univerzita Karlova, Přírodovědecká fakulta, katedra sociální geografie a regionálního rozvoje, Praha, s. 25–41
Bieńkowska-Gołasa W., Nasiadka D., 2020, Kultura ludowa jako element promocji regionu kurpiowskiego, „Turystyka i Rozwój Regionalny”, 13, s. 7–17
Bursiewicz N., 2019, Architurystyka (Turystyka architektoniczna): w poszukiwaniu „spektakularnych” obiektów, „Turystyka Kulturowa”, 5/2019, s. 7–26
Československo: průvodce, 1982, Olympia, Praha
Chang T. C., 2010, Bungalows, mansions and shophouses: Encounters in architourism, „Geoforum”, 41(6), s. 963–971
Cudny W., 2018, Car tourism, Springer International Publishing AG, Cham
Cudny W., Jolliffe J., 2019, Car tourism – conceptualization and research advancement, „Geografický časopis/Geographical Journal”, 71(4), s. 319-340
Dějiny klastera, b.r.w., https://www.klaster-sazava.cz/cs/o-klasteru/dejiny-sazavskeho-klastera [9.12.2022]
Digitální archiv, b.r.w., https://rodny-dum-karla-havlicka-borovskeho-archiv.webnode.cz/ [18.12.2022]
Duda-Seifert M., 2015, Kryteria oceny atrakcyjności turystycznej obiektów architektury w świetle literatury, „Turystyka Kulturowa”, 4/2015, s. 74–87
Durdík T., 2002, Ilustrovaná encyklopedie českých hradů, Libri, Praha
Edukační programy, b.r.w., https://zamekzdar.cz/vzdelavani/zamecka-akademie/edukacni-programy/ [9.12.2022]
Elbl P., 2006, Cisterciácký klášter ve Žďáru nad Sázavou – Fons Mariae Virginis, [w:] M. Pojsl (red.), Cisterciáci na Moravě: sborník k 800. výročí příchodu cisterciáků na Moravu a počátek Velehradu, Univerzita Palackého v Olomouci, Olomouc, s. 143–164
Feio A., Guedes M. C., 2013, Architecture, tourism and sustainable development for the Douro region, „Renewable Energy”, 49, s. 72–76
Fialová D., Vágner J. (red.), 2001, Druhé bydlení v Česku, Univerzita Karlova, Přírodovědecká fakulta, katedra sociální geografie a regionálního rozvoje, Praha
Fialová D., Vágner J., 2009, Sociogeografické aspekty druhého bydlení a jejich regionální diferenciace (na příkladu Česka), „Geografický časopis”, 61, s. 89–110
Forst V. i in., 1993, Lexikon české literatury: osobnosti, díla, instituce, t. 2/I. H–J, Academia, Praha
Gardavský V., 1969, Recreational hinterland of a city taking Prague as an example, „Acta Universitatis Carolinae: Geographica”, 1, s. 3–29
Gazda G., 2000, Słownik europejskich kierunków i grup literackich XX wieku, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
Haškovy oslavy, b.r.w., https://www.muzeumhb.cz/objevujte/haskovy-oslavy/ [18.12.2022]
Havrlant J., 2007, Współczesne trendy w rozwoju funkcji turystyczno-rekreacyjnej Beskidów Czeskich, [w:] W. Kurek, M. Mika (red.), Studia nad turystyką: tradycje, stan obecny i perspektywy badawcze, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, s. 281–288
Historie hradu, 2015, https://www.hrad-ledec.cz/cs/historie-hradu/ [15.12.2022]
Historie plovárny, b.r.w., https://www.plovarna-senohraby.cz/page/historie [12.10.2022]
Horyna M., 1998, J. B. Santini-Aichel – Život a dílo, Karolinum, Praha
Hurikán B., 1990, Dějiny trampingu, Novinář, Praha
Ishii K., 2012, The impact of ethnic tourism on hill tribes in Thailand, „Annals of Tourism Research”, 39(1), s. 290-310
Jędrysiak T., 2010, Architektura sakralna bahá'ítów, najmłodszej religii świata celem turystyki kulturowej, „Turystyka Kulturowa”, 10/2010, s. 4–20
Jędrysiak T., 2011, Turystyka kulturowa w obiektach poprzemysłowych – zagadnienia ogólne, „Turystyka Kulturowa”, 6/2011, s. 17–34
Joura L., 1944, Příspevek ke studiu sídelních poměrů ve středním Povltaví a přilehlých oblastech, „Věstník Královské české společnosti nauk, tř. pro filosofii, historii a filologii”, No. 4, Praha
Karel Havlíček Borovský, b.r.w., https://www.muzeumhb.cz/objevujte/karel-havlicek-borovsky/ [18.12.2022]
Kesner L., 2005, Marketing a management muzeí a památek, Grada, Praha
Kołodziejczyk K., 2018, Fenomen Járy Cimrmana w perspektywie turystycznej, „Turystyka Kulturowa”, 6/2018, s. 7–24
Kołodziejczyk K., 2019, Państwowe zabytki architektury udostępnione do zwiedzania w Republice Czeskiej – analiza funkcjonowania, „Turystyka Kulturowa”, 4/2019, s. 20–64
Kołodziejczyk K., 2021a, Dolina środkowej i dolnej Berounki (Republika Czeska) wraz z otoczeniem jako szczególny obszar rozwoju turystyki podmiejskiej, [w:] A. Rozenkiewicz (red.), Wybrane aspekty współczesnej turystyki, Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław, s. 165–204
Kołodziejczyk K., 2021b, Postać Tomáša G. Masaryka w ofercie turystycznej Republiki Czeskiej – niewykorzystany potencjał?, „Turystyka Kulturowa”, 2(119)/2021, s. 104–147
Kołodziejczyk K., 2022, Dušan Jurkovič i jego dzieła w kontekście rozwoju produktu turystyki biograficznej, „Turystyka Kulturowa”, 2(123)/2022, s. 48–112
Kołodziejczyk K., 2023, Rozwój turystyki kulturowej w dolinie Sázavy (Republika Czeska), „Turystyka Kulturowa”, 2(127)/2023, s. 31–77
Kołodziejczyk K., Michnicka K., 2021, Popularność turystyki motoryzacyjnej w świetle frekwencji w muzeach motoryzacji w Polsce i Republice Czeskiej, „Turystyka Kulturowa”, 2(119)/2021, s. 7–49
Kubeš J., 2011, Chatové oblasti České republiky, „Geografický časopis”, 63, s. 53–68
Laudin R., 2013, Nádraží, nábřeží i náměstí. Kde najdete nejhezčí stopy Járy Cimrmana, https://cestovani.idnes.cz/stopy-jary-cimrmana-0qj-/po-cesku.aspx?c=A130919_115050_po-cesku_skr [30.12.2022]
Laudin R., 2016, Památná místa Járy Cimrmana, Grada Publishing, Praha
Lisocka-Jaegermann B., 2003, Turystyka etniczna w Ameryce Łacińskiej: przegląd problematyki badawczej, „Prace i Studia Geograficzne”, 32, s. 49–67
Lisowska A., 2016, Stara Kopalnia Centrum Nauki i Sztuki w Wałbrzychu – przykład rewitalizacji obiektów przemysłowych na cele kulturowe, „Turystyka Kulturowa”, 4/2016, s. 6–20
McLaren B., Lasansky D.M. (red.), 2004, Architecture and Tourism: Perception, Performance and Place, Berg, Oxford
Michnicka K., Kołodziejczyk K., 2021, Percepcja turystyki motoryzacyjnej i motywacje osób odwiedzających muzea motoryzacyjne i uczestników wydarzeń motoryzacyjnych, „Prace Geograficzne”, 165, s. 69–89
Michnicka K., Kołodziejczyk K., 2022, Evaluation of automobile museums in Poland and Czechia, „Turystyka Kulturowa”, 4(125)/2022, s. 128–159
Mokras-Grabowska J., 2007, Kultura ludowa w polskiej turystyce – autentyczność czy komercja?, [w:] A. Stasiak (red.), Kultura i turystyka – razem czy oddzielnie?, WSTH w Łodzi, Łódź, s. 257–274
Mokras-Grabowska J., 2009a, Wykorzystanie kultury ludowej w turystyce – nieuchronna komercjalizacja czy ostatnia deska ratunku?, [w:] A. Stasiak (red.), Kultura i turystyka – razem ale jak?, WSTH w Łodzi, Łódź, s. 139–162
Mokras-Grabowska J., 2009b, Możliwości rozwoju turystyki kulturowej obszarów wiejskich w Polsce, „Turystyka Kulturowa”, 1/2009, s. 14–31
Mokras-Grabowska J., 2013, Zasoby kultury ludowej jako komponent przestrzeni turystycznej, „Turyzm”, 23(2), s. 47–53
Mokras-Grabowska J., 2014, Komercjalizacja kultury ludowej pod wpływem turystyki. Wybrane przykłady w Polsce, [w:] S. Tanaś, J. Mokras-Grabowska (red.), Od autentyczności do komercji – o doświadczaniu w turystyce, Warsztaty z Geografii Turyzmu, t. 4, Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 207–223
Motyka M., 2016, Turystyka etniczna a turystyka sentymentalna, „Przestrzeń Społeczna”, 1(11)/2016, https://socialspacejournal.eu/11%20numer/Marek%20Motyka%20-%20Turystyka%20etniczna%20a%20turystyka%20sentymentalna.pdf [2.03.2023]
Mukařovský J. (red.), 1995, Dějiny české literatury. IV. Literatura od konce 19. století do roku 1945, Victoria Publishing, Praha
Muzeum nové generace, b.r.w., https://zamekzdar.cz/zazitky/muzeum-nove-generace/ [9.12.2022]
Muzeum Od verpánku k Baťovi, b.r.w., https://www.zamek-zruc.cz/muzeum-od-verpanku-k-batovi [10.12.2022]
Otruba I., Ptáček J., Švorc L., 2007, 101 našich nejkrásnějších zahrad a parků, Nakladatelství Pavel Dobrovský – BETA, Praha
Pleva F., 2005, Sázava milovaná, Nová tiskárna Pelhřimov, Pelhřimov
Poutní místo Sázavský klaster, b.r.w., https://www.sazavskyklaster.cz/historie/ [9.12.2022]
Powierska A., 2021, Dziedzictwo naukowo-techniczne – media społecznościowe i promocyjny potencjał biografii. Przykład Muzeum Inżynierii Miejskiej w Krakowie, „Turystyka Kulturowa”, 3(120)/2021, s. 161–179
Procházka P., 2001, Pohyb za rekreací v Česku, [w:] D. Fialová, J. Vágner (red.), Druhé bydlení v Česku, Univerzita Karlova, Přírodovědecká fakulta, katedra sociální geografie a regionálního rozvoje, Praha, s. 55–71
Prohlídkové okruhy, 2015, https://www.hrad-ledec.cz/cs/prohlidkove-okruhy.html [15.12.2022]
Pytlík R., 2013, Jaroslav Hašek: data, fakta, dokumenty, Emporius, Praha
Rekonstrukce 2019–2021, b.r.w., https://www.sazavskyklaster.cz/rekonstrukce-2019-2021/ [9.12.2022]
Sedláček A., 2000, Hrady, zámky a tvrze Království českého. Čáslavsko. Svazek XII, Jiří Čížek – ViGo agency, Praha
Seznam, b.r.w., https://mapy.cz/ [30.11.2022]
Smith C. S., 2007, Feeling Short of Real Heroes, Thus Fond of a Fake One, „The New York Times”, 17.05.2007, https://www.nytimes.com/2007/05/17/world/europe/17pilsen.html?ref=craigssmith [07.10.2018]
Specht J., 2014, Architectural Tourism: Building for Urban Travel Destinations, Springer Fachmedien, Wiesbaden
Szczygieł M., 2011, Fałszywa polędwica, „Gazeta Wyborcza”, 5 stycznia 2011, http://wyborcza.pl/1,75248,8908148,Falszywa_poledwica.html [07.10.2018]
Tomeš J. i in., 1999, Český biografický slovník XX. století: III. díl: Q–Ž. Paseka, Petr Meissner, Praha – Litomyšl
Tůmová J., 2021, Poznáváme Posázaví, Posázaví o.p.s., destinační společnost turistické oblasti Posázaví, Postupice
Tůmová J., Štědra M., 2022, Město Sázava, Posázaví o.p.s., destinační společnost turistické oblasti Posázaví, Postupice
Vágner J., 2001, Vývoj druhého bydlení v Česku, [w:] D. Fialová, J. Vágner (red.), Druhé bydlení v Česku, Univerzita Karlova, Přírodovědecká fakulta, katedra sociální geografie a regionálního rozvoje, Praha, s. 42–54
Vágner J., Fialová D. (red.), 2004, Regionální diferenciace druhého bydlení v Česku, Univerzita Karlova, Přírodovědecká fakulta, katedra sociální geografie a regionálního rozvoje, Praha
Vinklát P.D., 2004, Kronika trampingu v Jizerských horách 1934–2004, Impressum, Liberec
Vodácké muzeum, b.r.w., https://www.zamek-zruc.cz/vodacke-muzeum [12.10.2022]
Vystoupil J., 1988, Rozvoj cestovního ruchu a rekreace v ČSSR a jeho územní organizace, „Geografie”, 93, s. 210–230
Vystoupil J., Šauer M., 2012, Geography of tourism of the Czech Republic, [w:] J. Wyrzykowski, K. Widawski (red.), Geography of tourism of Central and Eastern Europe countries, Institute of Geography and Regional Development, University of Wrocław, Wrocław, s. 103–139
Vystoupil J., Šauer M., 2017, Geography of tourism in the Czech Republic, [w:] J. Wyrzykowski, K. Widawski (red.), The Geography of Tourism of Central and Eastern European Countries, Springer International Publishing, Cham, s. 149–188
Významné osobnosti Havlíčkobrodska, b.r.w., https://www.muzeumhb.cz/objevujte/vyznamne-osobnosti-havlickobrodska/ [18.12.2022]
Widawski K., 2009, Wpływ folkloru i tradycyjnej kultury ludowej na rozwój ruchu turystycznego na przykładzie Hiszpanii, Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław
Wojciechowska J., Kupis W., 2014, Pamiątki turystyczne regionu łowickiego inspirowane kulturą ludową, „Folia Turistica”, 31, s. 105–125
Woźniczko M., Orłowski D., 2014, „Malowana wieś” Zalipie jako przejaw turystyki etnograficznej na Powiślu Dąbrowskim, „Zarządzanie w Kulturze”, 15(2), s. 181–197
Wrońska-Kiczor J., 2017, Tradycja i kultura ludowa Nowej Słupi jako istotny element atrakcyjności turystycznej regionu, „Zeszyty Naukowe Turystyka i Rekreacja”, 20(2), s. 91–106
Wyszowska I., 2008, Turystyka biograficzna – istota, znaczenie, perspektywy, „Turystyka Kulturowa”, 1/2008, s. 22–33
Wyszowska I., Hinc A., 2021, Paweł Edmund Strzelecki (1797-1873) – dziedzictwo i pamięć w perspektywie turystyki biograficznej, „Turystyka Kulturowa”, 3(120)/2021, s. 236–268
Xie P.F., 2006, Developing industrial heritage tourism: A case study of the proposed jeep museum in Toledo, Ohio, „Tourism Management”, 27(6), s. 1321–1330
Zámecký okruh, b.r.w., https://www.zamek-zruc.cz/zamecky-okruh [10.12.2022]
Zažijte cestu, zažijte příběh!, b.r.w., https://zamekzdar.cz/zazitky/ [9.12.2022]
Ziarkowski D., 2011, Zabytki a turystyka. Studium poświęcone historii naukowego i krajoznawczego poznawania Doliny Prądnika, Proksenia, Kraków
Ziarkowski D., 2012, Turystyka i sztuka – wzajemne relacje z perspektywy semiotycznej, „Turystyka Kulturowa”, 5/2012, s. 22–37
Zručský zámek ožívá, b.r.w., https://www.zamek-zruc.cz/files/zrucsky-zamek-oziva-i-a-ii-etapa-rekonstrukce.pdf [10.12.2022]
DOI: http://dx.doi.org/10.62875/tk.v4i129.1433
Odniesienia
- Obecnie brak jakichkolwiek odniesień.
Copyright (c) 2024 Krzysztof Piotr Kołodziejczyk
Instytucja sprawcza:
Instytut Sportu, Turystyki i Żywienia Uniwersytetu Zielonogórskiego
Bazy czasopism
Copyright © Turystyka Kulturowa 2008-2024. ISSN 1689-4642