Etnograficzne źródła turystyki kulturowej. Pejzaż symboliczny Wołynia w XIX w. na przykładzie monografii Oskara Kolberga pt. Wołyń. Obrzędy, melodye, pieśni

Katarzyna Libura

Abstrakt


W artykule podjęto próbę wywiedzenia źródeł turystyki kulturowej z dziewiętnastowiecznych praktyk etnograficznych, wskazując na wspólne obu dziedzinom zainteresowanie kulturą i tradycją, przejawiające się w eksploracji przestrzenno-kulturowej. Potwierdzając stanowisko A. Stasiaka o niemożności rozdziału turystyki od kultury ze względu na ich dialogiczny charakter, opisano pogranicze polsko-ukraińskie na podstawie zbioru etnograficznego Oskara Kolberga pt. Wołyń. Obrzędy, melodye, pieśni. W odniesieniu do badań prowadzonych przez zbieracza pamiątek ludu zaproponowano zastosowanie pojęcia wiejskiej turystyki kulturowej w definicji T. Jędrysiaka. W toku przeprowadzonej argumentacji wskazano na znaczenie praktyki etnograficznej Kolberga dla współtworzenia kultury narodowej oraz zainicjowania badań antropologicznych, co stanowi istotny przyczynek dla badaczy, a współcześnie także turystów zwiedzających Wołyń. Na zakończenie wysunięto wnioski dotyczące przemian społecznych, politycznych, gospodarczych i świadomościowych na wsi w XIX w. oraz polityki ZSRR w XX w., które wskazują, iż związek etnografii z turystyką kulturową ma dziś szczególne znaczenie w procesie odzyskiwania pamięci dla przestrzeni dotychczas marginalizowanych w polu turystycznym.


Słowa kluczowe


etnografia; turystyka kulturowa; Wołyń; Oskar Kolberg

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Bakuła B., 2006, Kolonialne i postkolonialne aspekty polskiego dyskursu kresoznawczego (zarys problematyki), „Teksty Drugie”, nr 6 (102), s. 11-33

Bartmiński J. (red.), 1999, Słownik stereotypów i symboli ludowych. T. 2, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, s. 256

Baudouin de Courtenay-Ehrenkreutz-Jędrzejewiczowa C., 2005, Ze studiów nad obrzędami weselnymi ludu polskiego, [w:] L. Mróz, A. Zadrożyńska (red.), Łańcuch tradycji. Teksty wybrane, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego,Warszawa, s. 108

Beauvois D., 2005, Trójkąt ukraiński. Szlachta, carat i lud na Wołyniu, Podolu i Kijowszczyźnie 1793-1914, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin

Bielawski L., 1995, Rytm jako przejaw tradycji i tożsamości kulturowej, [w:] A. Czekanowska (red.), Dziedzictwo europejskie a polska kultura muzyczna w dobie przemian, Wyd. Musica Iagellonica, Kraków, s. 150-151

Bondarenko H., Syluk A., 2003, Historyczne tradycje badań krajoznawczych Wołynia od lat 40-tych XIX w. do lat 40. XX w., „Zamojsko-Wołyńskie Zesz. Muzealne”, t. 1, s. 167-179

Dobrowolski K., 1966, Studia nad życiem społecznym i kulturą, Wyd. PAN, Warszawa, s. 77

H. Kapełuś, J. Krzyżanowski (red.), 1982, Dzieje folklorystyki polskiej 1864-1918, Wyd. PWN, Warszawa, s. 44

Januszkiewicz B., 1978, Tradycja jako kategoria etnologiczna, [w:] Z. Jasiewicz, B. Linette, Z. Staszczak (red.), Tradycja i przemiana. Studia nad dziejami i współczesną kulturą ludową, Wyd. UAM, Poznań, s. 61

Jędrysiak T., 2010, Wiejska turystyka kulturowa, PWE, Warszawa, s. 21

Kolberg O., 1907, Wołyń. Obrzędy, melodye, pieśni, z brulionów pośmiertnych przy współudziale S. Fiszera i F. Szopskiego wydał J. Tretiak, Kraków

Kolberg O., 1971, Rzecz o obchodach weselnych ludu w Polsce i na Rusi, ze szczególnym zwrotem do dzieła „Obchody weselne”, przez Pruskiego (Zygmunta Glogera), [w:] E. Miller, A. Skrukwa (red.), Dzieła wszystkie. T. 63. Studia, rozprawy i artykuły, Wyd. PTL, Wrocław-Poznań, s. 280

Łużny R., 1977, Rosyjska literatura ludowa, Wyd. PWN, Warszawa, s. 105

Mikos von Rohrscheidt A., 2008a, Turystyka kulturowa. Fenomen, potencjał, perspektywy. Podręcznik akademicki, Wyd. GWSHM Milenium, Gniezno, s. 103

Mikos von Rohrscheidt A., 2008b, Turystyka Kulturowa – wokół definicji, „Turystyka Kulturowa” nr 1, s. 10

Monołatij I., 2008, Fenomen pogranicza i stosunki międzyetniczne w Europie Środkowo-Wschodniej: przykład Ukrainy Zachodniej, [w:] С. Кавалёв, И. Набытовыч (red.), Fenomen pogranicza: polska, ukraińska i białoruska literatura – wzajemne przenikanie i wzbogacanie. Zbiór artykułów, Mińsk, Wyd. Knugazbor, s. 127

Panas W., 1996, O pograniczu etnicznym w badaniach literackich, [w:] T. Michałowska, Z. Goliński, Z. Jarosiński (red.), Wiedza o literaturze i edukacja. Księga referatów Zjazdu Polonistów. Warszawa 1995, Wyd. IBL PAN, Warszawa, s. 605-613

Posern-Zieliński A., 1973, Kształtowanie się etnografii polskiej jako samodzielnej dyscypliny naukowej (do 1939), [w:] M. Terlecka (red.), Historia etnografii polskiej, Wyd. Ossolineum, Wrocław, s. 33

Serczyk W., 2001, Historia Ukrainy, Wyd. Ossolineum, Wrocław, s. 213

Stasiak A., 2007, Kultura a turystyka – wzajemne relacje, [w:] A. Stasiak (red.), Kultura i turystyka – razem czy oddzielnie?, Wyd. WSTH , Łódź, s. 1-11

Waługa A., 2005, Pieśń ludowa fundamentem edukacji muzycznej, Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego, Katowice, s. 22

Zowczak M., 2003, O długim trwaniu Polaków na Podolu. Imponderabilia tożsamości, [w:] Ł. Smyrski, M. Zowczak (red.), Podole i Wołyń. Szkice etnograficzne, Wyd. DiG, Warszawa, s. 9

http://books.google.pl/books?id=iPgKAAAAIAAJ&printsec=frontcover&hl=pl&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false

http://historia.urszulina.net/index.php?option=com_content&view=article&id=51&Itemid=65

http://literat.ug.edu.pl/glogre/gloger.pdf

www.nawolyniu.pl/ksiazki/pliki/podole.pdf

www.oskarkolberg.pl/page.php/1/show/151/


Odniesienia

  • Obecnie brak jakichkolwiek odniesień.


Copyright (c) 2016 Katarzyna Libura

Copyright ©  Turystyka Kulturowa 2008-2021. ISSN 1689-4642