Etyka
Etyka wydawnicza w czasopiśmie „Turystyka Kulturowa”.
Nasze czasopismo działa w zgodzie z Kodeksem Postępowania Komitetu ds. Etyki Wydawniczej (Committee on Publication Ethics – COPE). Wszystkie strony zaangażowane w proces publikacji (redaktor czasopisma, redaktor prowadzący numeru, autor, recenzent i wydawca) są zapoznane ze standardami zachowań etycznych stosowanymi w czasopiśmie (autorzy przy zgłaszaniu tekstów muszą potwierdzić znajomość tych reguł).
Redakcja
1) Redaktor w czasopiśmie jest odpowiedzialny za decyzje, które artykuły przysłane do redakcji powinny być publikowane, a ponadto za wszystko, co zostało opublikowane w czasopiśmie. Przy podejmowaniu tych decyzji redaktor zasięga rady komitetu redakcyjnego czasopisma lub jego poszczególnych członków, jak również respektuje wymogi prawne regulujące sprawy zniesławienia, naruszania praw autorskich i plagiatu. Przy podejmowaniu decyzji dotyczących publikacji redaktor prowadzący konsultuje się z przynajmniej dwoma recenzentami oraz (jeśli zachodzi taka potrzeba) z superrecenzentem (trzecim recenzentem powołanym do oceny tekstu) i innymi członkami redakcji, w pierwszym rzędzie redaktorem naczelnym i sekretarzem redakcji. Redaktor zachowuje normy przyjęte w publikacjach akademickich, wyklucza praktyki narażające normy etyczne i intelektualne oraz zawsze jest gotowy do publikowania poprawek, wyjaśnień, anulowań i przeprosin, jeśli zajdzie taka potrzeba.
2) Redaktor naczelny, a potem redaktor odpowiedzialny za numer, oceniają nadesłane artykuły pod kątem ich zawartości merytorycznej i zgodności z profilem czasopisma, bez względu na rasę, płeć, orientację seksualną, przekonania religijne, pochodzenie etniczne, obywatelstwo lub upodobania polityczne autora (-ów). Redaktor naczelny i redaktor prowadzący nie ujawniają żadnych informacji o rozpatrywanym artykule nikomu poza autorem (-ami), recenzentami lub potencjalnymi recenzentami, a w określonych przypadkach również innymi członkami redakcji lub komitetu redakcyjnego.
3) Redaktor prowadzący, redaktor naczelny i każdy inny członek redakcji nie ujawniają żadnych informacji o nadesłanej pracy nikomu poza autorem (-ami), recenzentami, potencjalnymi recenzentami, innymi konsultantami redakcyjnymi (np. tłumaczami lub korektorami językowymi) i wydawcą.
4) Redaktor podejmujący się nadzoru nad procesem recenzyjnym i wydawniczym każdego tekstu dąży do zapewnienia sprawiedliwej i merytorycznej recenzji. Dlatego przed rozpoczęciem procesu rozpatrywania artykułu redaktor stara się ustalić i wyeliminować ewentualne konflikty interesów wynikające z konkurencji, współpracy lub innych relacji i powiązań z każdym z autorów, organizacji (w tym przedsiębiorstw) lub instytucji związanych z artykułami proponowanymi do publikacji. W przypadku zaistnienia takich sytuacji redaktor w zamian powinien poprosić współredaktorów lub innych członków redakcji o podjęcie się procesu rozpatrywania artykułu i jego recenzji. Od wszystkich swoich współpracowników Redakcja wymaga ujawnienia istotnych konfliktów interesów konkurencyjnych i publikowania poprawek, gdy sprzeczne interesy zostały ujawnione po opublikowaniu artykułu. Jeśli to konieczne, powinny być podjęte inne odpowiednie działania, np. wycofanie publikacji lub opublikowanie sprostowania.
Autorzy
1) Za autora artykułu czasopismo uznaje osobę, która znacznie przyczyniła się bądź do powstania koncepcji pracy, bądź do analizy i interpretacji danych; sporządziła pierwotną wersję tekstu lub dokonała jego krytycznej oceny, wnosząc znaczący wkład intelektualny; podjęła decyzję o ostatecznym kształcie tekstu w wersji, w jakiej ma zostać wydany.
W przypadku ujawnienia, że autor publikacji dopuścił się zachowania nieetycznego – jak plagiat, fałszowanie danych czy ponowna publikacja wydanej już uprzednio pracy bądź jej części (tzw. autoplagiat) – Redakcja zwraca się do niego z prośbą o wyjaśnienia, a następnie podejmuje odpowiednie kroki, przewidziane w wytycznych COPE. Po stwierdzeniu takich uchybień na późniejszym etapie postępowania dany tekst jest odrzucany, redakcja zastrzega sobie także zawiadomienie władz jednostki naukowej autora, a także odmowę publikowania w czasopiśmie jakichkolwiek tekstów autorstwa tej osoby.
2) W procesie zgłaszania artykułu autor ma obowiązek poświadczenia, że nie występuje przypadek naruszenia etyki publikowania przez ghostwriting (autorów-widma) i guest authorship (tzw. autorstwo gościnne), czyli że każda osoba, która w znaczącym stopniu przyczyniła się do powstania publikacji, figuruje jako jej autor, względnie jej wkład jest w publikacji opisany oraz że żadna osoba nie jest wymieniona w publikacji jako autor, w sytuacji, kiedy jej wkład w powstanie tekstu jest niewystarczający lub brak jej udziału.
Ghostwriting ma miejsce w przypadku, gdy ktoś wnosi istotny wkład w powstanie publikacji, jednakże jego udział nie jest ujawniany jako jednego z jej autorów ani jego rola w powstaniu publikacji jest on wspomniana w podziękowaniach zamieszczonych w ramach publikacji.
Guest authorship (lub honorary authorship) ma miejsce w przypadku, gdy udział osoby wymienianej w publikacji jako jedyny autor tej publikacji lub jeden z jej autorów jest w istocie znikomy lub w ogóle nie miał miejsca.
Redakcja „Turystyki Kulturowej” oświadcza, że uznaje ghostwriting oraz guest authorship za przejawy nierzetelności naukowej, a wszelkie wykryte przypadki w tekstach składanych do publikacji, niezależnie od wyników recenzji i ostatecznej decyzji o publikacji – będą demaskowane, włącznie z powiadomieniem odpowiednich podmiotów (jak instytucje zatrudniające autorów, towarzystwa naukowe, stowarzyszenia edytorów naukowych i inne zainteresowane gremia). Wszelkie przejawy nierzetelności naukowej, zwłaszcza łamania i naruszania zasad etyki obowiązujących w nauce Redakcja będzie dokumentowała w dostępny sobie sposób. W celu przeciwdziałania przypadkom ghostwriting oraz guest authorship redakcja czasopisma: wymaga od autorów publikacji ujawnienia wkładu poszczególnych autorów w powstanie publikacji (polegającego na podaniu ich nazwisk i afiliacji oraz zakresu wkładu (kontrybucji), tj. podania informacji, kto jest autorem koncepcji, założeń, metod, protokołu itp. wykorzystywanych przy przygotowaniu publikacji). Odpowiedzialność za podanie tych danych ponosi autor zgłaszający manuskrypt do publikacji lub jednostka dokonująca tego w jego imieniu. Redakcja zwraca się także do autorów o załączenie do przedkładanych do publikacji tekstów istotnych informacji na temat ewentualnych zewnętrznych źródeł finansowania publikacji, wkładu innych niż wskazuje afiliacja autorów instytucji naukowo-badawczych, stowarzyszeń oraz innych podmiotów (tzw. „financial disclosure”), jeśli takie miały miejsce.
Redakcja „Turystyki Kulturowej” standardowo odmawia przyjmowania tekstów stworzonych z zastosowaniem którejkolwiek z tych praktyk nierzetelności naukowej, o czym jasno informuje autorów.
Autor zgłaszający artykuł do publikacji na łamach naszego pisma zobowiązany jest do potwierdzenia przestrzegania zasad ghostwriting i guest authorship i podpisania umowy o przeniesieniu praw autorskich. Poświadczenie w/w stanu rzeczy oraz zgoda na publikację na zasadach bezpłatnej, nieograniczonej terytorialnie i czasowo, niewyłącznej licencji (Creative Commons Uznanie autorstwa – na tych samych warunkach 3.0 Polska) wymagana jest od autora zgłaszającego na etapie zgłaszania tekstu do procesu wydawniczego i stanowi jego warunek wstępny. Umowa o publikacji wchodzi w życie z chwilą zatwierdzenia tekstu do edycji (po dwóch pozytywnych recenzjach i decyzji redaktora prowadzącego lub kolegium redakcyjnego). Umowa o przeniesieniu praw autorskich stanowi podstawę prawną umożliwiającą publikację artykułu w „Turystyce Kulturowej”.
3) Jeśli w powstawaniu tekstu oraz poprzedzających je badaniach brała udział więcej niż jedna osoba, w artykule należy umieścić informację o charakterze wkładu (nie zaś wkładzie procentowym) każdego z autorów (np. „Wkład poszczególnych autorów: DF odpowiada za koncepcję badań; BK zgromadziła dane. Obie autorki współtworzyły pierwotny tekst artykułu”; lub też: „Poszczególni autorzy złożyli następujące deklaracje odnośnie do swojego udziału w procesie badawczym: koncepcja badań: pierwsza autorka; analiza danych: drugi autor; tworzenie tekstu: pierwsza autorka i drugi autor”). Informacje te zostaną zamieszczone w opublikowanym tekście.
4) Zgodnie z wytycznymi COPE wszelkie zmiany informacji o autorstwie wymagają pisemnej zgody wszystkich autorów. Redakcja żąda w takich przypadkach oddzielnego wyrażenia przez każdego z nich takiej zgody w liście elektronicznym skierowanym bezpośrednio do redaktora naczelnego czasopisma. Zgoda każdego z autorów na zmianę informacji o autorstwie składanego do publikacji lub wydanego już artykułu musi posiadać formę pisemnego oświadczenia. Obowiązek podania jasnej przyczyny proponowanej zmiany (czy proponowanych zmian) oraz koordynowania interakcji między autorami a redaktorem naczelnym spada na autora-korespondenta. Jeśli autorom nie uda się osiągnąć porozumienia, powinni odwołać się do władz rodzimej jednostki, w których gestii leży podjęcie ostatecznej decyzji. Redakcja nie podejmuje się uczestnictwa w tego rodzaju sporach. Jeśli opisana tu procedura dotyczy opublikowanego już artykułu, zmiana informacji o autorstwie odbywa się w trybie publikacji nowego artykułu zawierającego korektę.
Recenzenci
1) Recenzja pomaga redaktorowi w podejmowaniu decyzji o charakterze redakcyjnym i, poprzez komunikację redakcji z autorem, ma również pomóc autorowi w poprawie artykułu.
2) Recenzje w naszym czasopiśmie są wykonane w sposób obiektywny. Personalna krytyka autora jest niedopuszczalna. Od Recenzentów wymaga się jasnego formułowania swoich opinii oraz uzasadniania swoich tez przez używanie odpowiednich argumentów na ich poparcie.
3) Osoby zaproszone do recenzji, które nie czują się kompetentne do zrecenzowania artykułu lub wiedzą, że nie zdążą wykonać tej recenzji we właściwym czasie, mają możliwość w ciągu 3 dni powiadomić redaktora, co pozwala mu poprosić o recenzję kogoś innego.
4) Każdy recenzowany artykuł jest traktowany jako dokument poufny. Nie jest on pokazywany ani omawiany z innymi osobami przez recenzentów i członków kolegium redakcyjnego, którzy mają do niego dostęp. Artykuły odrzucone podlegają poufnej archiwizacji a dostęp do nich mają tylko redaktor naczelny, administrator czasopisma i sekretarz redakcji.
Konflikt interesów
Redakcja unika konfliktu interesów, czyli sytuacji, kiedy autor (lub jednostka, którą reprezentuje), recenzent albo redaktor zaangażowany jest w ekonomiczne lub osobiste relacje, które w nieodpowiedni sposób mogłyby wpływać na jego działania. Eliminowane są również sytuacje wywołujące konflikt zobowiązań lub konflikt lojalności. Członkowie redakcji nie są zatrudnieni w organizacjach zarządzanych przez autorów przyjmowanych artykułów, nie otrzymują żadnych wynagrodzeń za przyjmowanie, procedowanie, ocenianie i publikowanie artykułów ani nie udzielają płatnych konsultacji i ekspertyz. Stosowanie podwójnych ślepych recenzji (double-peer-review) usuwa potencjalne źródła konfliktu interesów lub nacisków związanych z ewentualnymi relacjami osobistymi, współzawodnictwem naukowym, politycznym lub intelektualnymi namiętnościami. Każdy autor oraz recenzent, w którego przypadku występuje jakiegokolwiek rodzaju konflikt interesów, związanych tekstem, autorem lub jego macierzysta instytucją, zobowiązany zgłosić ten fakt odpowiedzialnemu za tekst przedstawicielowi Redakcji i odstąpić od działań związanych z procesowaniem tekstu.
OŚWIADCZENIE WYDAWCY
W przypadkach domniemanej lub sprawdzonej nierzetelności naukowej, nieuczciwej publikacji lub plagiatu, wydawca czasopisma, w ścisłej współpracy z redaktorem, podejmuje wszelkie właściwe środki w celu wyjaśnienia sytuacji i wniesienia poprawek do określonego artykułu. Obejmuje to szybką publikację erraty lub, w uzasadnionych przypadkach, pełne wycofanie pracy z czasopisma.
Proces recenzji
Zasady recenzowania artykułów obowiązujące w naukowym czasopiśmie „Turystyka Kulturowa”
Informacja dla recenzentów i autorów tekstów z dnia z dnia 15.12.2011
OPIS PROCEDURY RECENZOWANIA ARTYKUŁÓW
Poniżej opisana procedura jest zgodna z „Podstawowymi zasadami recenzowania publikacji w czasopismach”, ogłoszonymi przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego w 2011 r.
1. Do oceny każdej publikacji powołuje się co najmniej dwóch niezależnych recenzentów ze stałego zespołu recenzentów czasopisma. Recenzenci wchodzący w skład tego zespołu nie są członkami redakcji czasopisma ani jego Naukowej Rady Redakcyjnej a także – w odniesieniu do poszczególnych tekstów - nie są związani z jednostką, przy której afiliowany jest autor tekstu.
2. Doboru recenzentów do tekstów przygotowywanych dla każdego poszczególnego numeru czasopisma dokonuje redaktor naczelny lub jego zastępca wspólnie z redaktorem prowadzącym numeru. W przypadku pokrywania się tematyki tekstu z problematyką, dla której przy czasopiśmie funkcjonuje redaktor tematyczny (wyznaczony członek redakcji posiadający dorobek naukowy w danej dziedzinie), recenzentów dobiera redaktor tematyczny we współpracy z redaktorem prowadzącym numeru.
3. W przypadkach uzasadnionych przedmiotem podjętych badań, ich szczególną metodologią lub interdyscyplinarnym charakterem tekstu redaktor prowadzący wraz z redaktorem tematycznym lub redaktorem naczelnym mogą po konsultacji poprosić o sporządzenie jednej z dwóch recenzji tekstu pracownika naukowego specjalizującego się w danej problematyce i posiadającego przynajmniej tytuł naukowy doktora, nie należącego do stałego zespołu recenzentów. W takim przypadku w pierwszym rzędzie o sporządzenie recenzji lub wskazanie odpowiedniego recenzenta Redakcja prosi członków Redakcyjnej Rady Naukowej czasopisma.
4. W przypadku tekstów powstałych w języku obcym, co najmniej jeden z recenzentów jest afiliowany w instytucji zagranicznej innej niż narodowość autora pracy.
5. Autor(zy) tekstów recenzowanych i recenzenci tych tekstów nie znają swoich tożsamości (stosujemy tzw. „double-blind review process”).
6. Recenzja posiada formę pisemną i sporządzana jest według specjalnie opracowanego formularza recenzji (przykładowy stosowany formularz recenzji jest załączony poniżej dla informacji autorów). Recenzja dokonywana jest w drodze wypełnienia elektronicznego formularza recenzji znajdującego się w panelu czasopisma dostępnym stale członkom redakcji oraz recenzentom. Recenzje są archiwizowane w postaci elektronicznej. Konieczne jest ustosunkowanie się recenzenta do wszystkich punktów formularza wraz z jednoznacznym wyborem opcji dopuszczenia artykułu do publikacji, warunkowego dopuszczenia artykułu do publikacji lub jego odrzucenia.
7. Wraz z publikacją podanego formularza recenzji poniżej, w ramach niniejszego dokumentu, Redakcja czyni zadość obowiązkowi podania go do publicznej wiadomości na stronie internetowej czasopisma.
8. Nazwiska recenzentów poszczególnych publikacji/numerów nie są ujawniane; natomiast na portalu internetowym czasopisma - w impressum każdego kolejnego numeru podana jest do publicznej wiadomości pełna lista recenzentów współpracujących z czasopismem – członków stałego zespołu recenzentów.
9. Treść gotowej recenzji nie jest podawana do publicznej wiadomości, poznaje ją tylko autor tekstu.
10. Zgodnie z opracowanymi przez redakcję „Turystyki Kulturowej” zadaniami redaktora prowadzącego numer, recenzenci otrzymują od redaktora prowadzącego numer pełną wersję artykułu (przyjętą od autora – po pierwszych uzgodnieniach i ewentualnych poprawkach) najpóźniej na 40 dni przed datą publikacji. Recenzentów prosi się o przygotowanie recenzji w terminie ok. 10 dni. Następnie redaktor prowadzący przekazuje recenzję jej autorowi i w dalszej kolejności odpowiada za to, by ten zrealizował ewentualne wskazania recenzentów. Po tych poprawkach redaktor dokonuje drugiej korekty artykułu i włącza go w skład numeru.
Polityka Open Access
Czasopismo zapewnia otwarty dostęp do wszystkich tekstów na zasadach określonych w licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - na tych samych warunkach, dzięki czemu wspierana jest globalna wymiana wiedzy naukowej.